Κυριακή 7 Απριλίου 2013

Η Ελλαδα από το τέλος του Β' παγκοσμίου πολέμου έως τα τέλη του 20ού αιώνα


ΕΝΟΤΗΤΑ 56
Η Ελλάδα από τη Μεταπολίτευση έως τις αρχές της δεκαετίας του ΄80 (1974-1981)

Μετά την πτώση της δικτατορίας σχηματίζεται κυβέρνηση εθνικής ενότητας με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Η νέα κυβέρνηση απελευθέρωσε τους πολιτικούς κρατούμενους και απομάκρυνε από καίριες θέσεις στελέχη του δικτατορικού καθεστώτος. Επίσης, προσπάθησε να αντιμετωπίσει την κρίση από την τουρκική προέλαση στην Κύπρο χωρίς όμως αποτέλεσμα και ως διαμαρτυρία η Ελλάδα αποχωρεί από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ.
Ιδρύονται δυο νέα κόμματα: η Νέα Δημοκρατία με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και το ΠΑΣΟΚ με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου. Το ΚΚΕ νομιμοποιείται.
Οι εκλογές του 1974 αναδεικνύουν ως κυρίαρχη δύναμη τη Νέα Δημοκρατία με μεγάλο ποσοστό. Στο δημοψήφισμα του 1974 ο λαός αποφασίζει ότι δε θέλει το βασιλιά και έτσι τον Ιούνιο του 1975 το πολίτευμα της χώρας μας αλλάζει σε προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Παράλληλα δικάζονται και καταδικάζονται οι πρωτεργάτες της δικτατορίας.
Η νέα κυβέρνηση επανεντάσσει τη χώρα στο ΝΑΤΟ, ολοκληρώνει την ένταξη στην ΕΟΚ (1981), προχωρά σε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και καθιερώνει τη χρήση της δημοτικής γλώσσας στην εκπαίδευση και στον κρατικό μηχανισμό. Τα κυριότερα προβλήματα αυτής της περιόδου (1974-1977) είναι οικονομικά.
Το 1980 ο Καραμανλής γίνεται Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Η Ελλάδα από το τέλος του Β' Παγκόσμιου πολέμου έως τα τέλη του 20ού αιώνα


ΕΝΟΤΗΤΑ 55
Όξυνση της πολιτικής κρίσης και η δικτατορία της 21ης Απριλίου1967 (1963-1974)

Το 1963 η Ένωση Κέντρου κερδίζει τις εκλογές. Ο Γεώργιος Παπανδρέου προσπαθεί να πάρει μέτρα υπέρ των ασθενέστερων τάξεων, να μετριάσει τα αυταρχικά μέτρα εις βάρος της αριστεράς, να μεταρρυθμίσει την εκπαίδευση και να περιορίσει την επέμβαση των Αμερικανών.
Το 1965 ξεσπά κρίση στις σχέσεις του Παπανδρέου με το βασιλιά Κωνσταντίνο, που καταλήγει στην παραίτηση του Παπανδρέου και στην αποχώρηση από το κόμμα του διαφόρων στελεχών (αποστάτες). Οι ενέργειες του βασιλιά αποδοκιμάζονται με διαδηλώσεις από το λαό (Ιουλιανά).
Στις 21 Απριλίου 1967 μια στρατιωτική ομάδα από μεσαίους και ανώτερους αξιωματικούς καταλαμβάνουν με πραξικόπημα την εξουσία. Ο βασιλιάς στην αρχή συνεργάζεται μαζί τους, μετά προσπαθεί να τους ανατρέψει και στο τέλος όταν αποτυγχάνουν οι ενέργειές του καταφεύγει στο εξωτερικό. Οι ΗΠΑ συνεργάζονται με τη χούντα.
Οι δικτάτορες αναστέλλουν βασικά άρθρα του συντάγματος και κάνουν διώξεις αριστερών ή διαφωνούντων πολιτών.
Παράλληλα οργανώνονται πυρήνες αντίστασης από δημοκρατικούς πολίτες. Κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση ήταν η κατάληψη του Πολυτεχνείου από φοιτητές (Νοέμβριος 1973). Η διαμαρτυρία των φοιτητών πήρε μεγάλες διαστάσεις και οι δικτάτορες τη σταματούν με την εισβολή του στρατού μέσα στο Πανεπιστήμιο.
Τον Ιούλιο του 1974 προκαλούν πραξικόπημα στην Κύπρο για ανατροπή του Μακάριου και οι Τούρκοι βρίσκουν την αφορμή να επέμβουν στρατιωτικά στο νησί. Αδυνατώντας να διαχειριστούν την κρίση στις 23 Ιουλίου του 1974 παραδίδουν την εξουσία στους πολιτικούς.

Η Ελλάδα από το τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου έως τα τέλη του 20ού αιώνα


ΕΝΟΤΗΤΑ 54
Ο εμφύλιος πόλεμος (1944-1949)
Η απόφαση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας να αφοπλίσει μόνο τον ΕΛΑΣ, μετά την απελευθέρωση, προκάλεσε συλλαλητήριο διαμαρτυρίας από το ΕΑΜ στην Αθήνα, που εξελίχθηκε σε ένοπλη σύγκρουση με τις κυβερνητικές δυνάμεις να υποστηρίζονται από τους Βρετανούς. Οι συγκρούσεις κράτησαν ένα μήνα, και ονομάστηκαν Δεκεμβριανά ή μάχη της Αθήνας. Το ΕΑΜ ηττείται. Αυτή είναι και η πρώτη φάση της εμφύλιας σύγκρουσης.
Κύρια αιτία του εμφυλίου πολέμου που ακολουθεί ήταν οι αντίθετες απόψεις που υπήρχαν για το πολιτικό μέλλον της Ελλάδας.
Το Φεβρουάριο του 1945 υπογράφεται η συμφωνία της Βάρκιζας που προβλέπει διάλυση του ΕΛΑΣ, μερική αμνηστία, δημιουργία εθνικού στρατού, δημοψήφισμα για την επάνοδο ή όχι του βασιλιά και απομάκρυνση από τον κρατικό μηχανισμό των συνεργατών των κατακτητών. Η συμφωνία όμως δεν εφαρμόζεται και γίνονται διώξεις αριστερών πολιτών. Το ΚΚΕ απέχει από τις εκλογές στις οποίες νικούνε οι φιλοβασιλικοί.
Η επίθεση ενόπλων κομμουνιστών στο αστυνομικό τμήμα του Λιτόχωρου αποτέλεσε την αφορμή για τη δεύτερη φάση του εμφυλίου. Το 1946 ο Γεώργιος Β΄επανέρχεται στην Ελλάδα. Στην ύπαιθρο οργανώνεται από αριστερούς ο Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας. Οι ΗΠΑ επεμβαίνουν ανοιχτά, βοηθώντας την κυβέρνηση εναντίον των κομμουνιστών, για να περιορίσουν τη σοβιετική επιρροή. Δημιουργούνται στρατόπεδα συγκεντρώσεως όπου εξορίζονται οι αριστεροί (Μακρόνησος).Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ κηρύχθηκαν παράνομα. Τελικά τον Αύγουστο του 1949 τελειώνει ο εμφύλιος με νίκη του κυβερνητικού στρατού.
Τα αποτελέσματα του εμφυλίου ήταν 50.000 νεκροί, 80.000 πολιτικοί πρόσφυγες, 700.000 άνθρωποι που εγκατέλειψαν τα σπίτια τους, υλικές ζημιές. Το σημαντικότερο όμως ήταν το βαθύ χάσμα ανάμεσα στους Έλληνες που σφράγισε τη μεταπολεμική κοινωνία.

Τα κυριότερα προβλήματα της μετεμφυλιακής Ελλάδας (1949-1963)
Στη μετεμφυλιακή Ελλάδα το βασικότερο πρόβλημα ήταν η δυσλειτουργία του πολιτεύματος. Οι αριστεροί διώκονταν, το κράτος απαιτούσε «δηλώσεις νομιμοφροσύνης», οι ΗΠΑ και η μοναρχία επενέβαιναν διαρκώς στα πολιτικά πράγματα. Το παρακράτος ανθούσε. Οι κυβερνήσεις διαδέχονταν η μία την άλλη. Το 1955 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ιδρύει την ΕΡΕ και κυβερνά μέχρι το 1963. Το 1951 ιδρύεται η ΕΔΑ, νόμιμο αριστερό κόμμα και το 1961 η Ένωση Κέντρου από τον Γεώργιο Παπανδρέου .
Παράλληλα αναπτύχθηκαν κοινωνικοί αγώνες για δημοκρατικές ελευθερίες, βελτίωση της οικονομικής ζωής και αύξηση δαπανών για την εκπαίδευση. Τότε δολοφονείται ο βουλευτής της ΕΔΑ Γρηγόρης Λαμπράκης από παρακρατικούς. Ο Καραμανλής παραιτείται λόγω προβλημάτων με τα ανάκτορα.
Οικονομικά η χώρα μας αυτή την περίοδο είχε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Έγιναν έργα υποδομής, ξένες επενδύσεις και ξεκίνησε η διαδικασία ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Ταυτόχρονα πολλοί Έλληνες μεταναστεύουν τόσο προς την Αθήνα όσο και προς το εξωτερικό.
Το 1948 τα Δωδεκάνησα ενσωματώνονται στην Ελλάδα.
Ο κυπριακός αγώνας (1955-1960)
Το 1955 οι Κύπριοι ξεκινάν ένοπλο αγώνα κατά της αγγλικής αποικιοκρατίας. Το 1959 γίνεται η Κύπρος ανεξάρτητο κράτος με εγγυήτριες δυνάμεις την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Βρετανία. Πρώτος πρόεδρος της Κύπρου ήταν ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος.



ΕΝΟΤΗΤΑ 50

Η πολιτική διαίρεση της μεταπολεμικής Ευρώπης


Στη διάσκεψη της Γιάλτας ο Ρούσβελτ (ΗΠΑ), ο Στάλιν(ΕΣΣΔ) και ο Τσόρτσιλ (Βρετανία) αποφάσισαν την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, την ίδρυση ειρηνευτικού οργανισμού και την αναγνώριση των φιλοσοβιετικών κυβερνήσεων που είχαν εγκαθιδρυθεί στην Ανατολική Ευρώπη.
Στη διάσκεψη του Πότσνταμ αποφασίστηκε η διαίρεση της Γερμανίας σε 4 ζώνες επιρροής, με το Βερολίνο υπό κοινό έλεγχο.
Μέχρι το 1950 εγκαθιδρύθηκαν στην Αν. Γερμανία, στην Πολωνία, στην Ουγγαρία, στην Τσεχοσλοβακία, στη Ρουμανία και στη Βουλγαρία λαϊκές δημοκρατίες κατά το πρότυπο του σοβιετικού καθεστώτος. Έγιναν κρατικοποιήσεις, οργανώθηκε η εκπαίδευση και η υγεία και βελτιώθηκε η θέση της γυναίκας. Ωστόσο προβλήματα προέκυψαν επειδή το κομμουνιστικό κόμμα ασκούσε μόνο του την εξουσία, δεν επιτρεπόταν η ελεύθερη πολιτική έκφραση, γίνονταν διώξεις αντιφρονούντων και υπήρχε έλλειψη κάποιων αγαθών. Έτσι έγιναν εξεγέρσεις στην Αν. Ευρώπη, που όμως καταπνίγηκαν από το σοβιετικό στρατό.
Η Αλβανία και η Γιουγκοσλαβία είχαν κομμουνιστικά καθεστώτα, που όμως δεν είχαν άμεση εξάρτηση από τη Σοβιετική Ένωση.
Οι ΗΠΑ, για να μην καταρρεύσει η Δυτική Ευρώπη και επεκταθεί η σοβιετική επιρροή, παραχώρησαν στην Ευρώπη 13 δισεκατομμύρια δολάρια (σχέδιο Μάρσαλ).
Στη Δυτ. Ευρώπη οργανώνεται το κράτος πρόνοιας που παρέχει στους πολίτες του εκπαίδευση, εργασία, ασφάλιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Στη δεκαετία του 1960 η κοινωνία της Δυτ. Ευρώπης ήταν έντονα καταναλωτική και ατομιστική. Αυτός ο τρόπος κοινωνικής οργάνωσης αμφισβητήθηκε κυρίως από τους νέους ( χίπις, Μάης του ’68 στη Γαλλία).

ΕΝΟΤΗΤΑ 51

Διπολισμός και Ψυχρός Πόλεμος


Με το τέλος του Β΄Παγκοσμίου πολέμου δύο υπερδυνάμεις αναδεικνύονται: οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ. Οι ΗΠΑ είναι ισχυρές οικονομικά, στρατιωτικά και διαθέτουν ατομική βόμβα. Ωστόσο έβλεπαν ως κίνδυνο, για τα συμφέροντά τους σε παγκόσμιο επίπεδο, την εξάπλωση της επιρροής της ΕΣΣΔ γι αυτό προσπαθούσαν να αυξήσουν την επιρροή τους σε διάφορες χώρες είτε με οικονομική και στρατιωτική βοήθεια είτε με επενδύσεις Αμερικανών επιχειρηματιών είτε ακόμη με ανατροπή καθεστώτων που ακολουθούσαν πολιτική αντίθετη από τη δικιά τους. Επίσης μέσα στις ΗΠΑ εντάθηκε ο αντικομμουνισμός και έγιναν διώξεις εναντίον πολιτών.
Η ύπαρξη δύο υπερδυνάμεων οδήγησε στο διπολισμό δηλ. στην ύπαρξη δυο αντίθετων πόλων πάνω στους οποίους ισορροπούσαν οι διεθνείς σχέσεις. Ψυχρός Πόλεμος ονομάστηκε ο έντονος πολύμορφος ανταγωνισμός ανάμεσα στην ΕΣΣΔ και στις ΗΠΑ που άρχισε στα τέλη του Β΄Παγκοσμίου πολέμου και τερματίστηκε στα τέλη του 1980 και που δεν εξελίχθηκε σε ένοπλη σύγκρουση.
Σημαντικότερα γεγονότα:
  • Οι ΗΠΑ διατυπώνουν το δόγμα Τρούμαν σύμφωνα με το οποίο βοηθούν τα κράτη εκείνα που δέχονται πιέσεις από τον κομμουνισμό (εφαρμόστηκε πρώτη φορά στον ελληνικό εμφύλιο).
  • Ιδρύεται η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (Δυτική) και η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας (Ανατολική). Χτίζεται το 1961 το τείχος του Βερολίνου, που αποτελεί και το σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου.
  • Οι ΗΠΑ ιδρύουν μια στρατιωτική συμμαχία, το ΝΑΤΟ, και η ΕΣΣΔ, το σύμφωνο της Βαρσοβίας.
  • Στην Κίνα επικρατούν οι κομμουνιστές με επικεφαλής το Μάο Τσε Τουνγκ.
  • Ξεσπά πόλεμος στην Κορέα (1950-1953) που λήγει με τη δημιουργία της Βόρειας Κορέας υπό σοβιετική επιρροή και της Νότιας Κορέας υπό αμερικάνικη επιρροή.
  • Οι ΗΠΑ πολεμούν στο Βιετνάμ κατά του Βόρειου κομμουνιστικού Βιετνάμ (1964-1975) και ηττούνται.
  • Η ΕΣΣΔ εισβάλλει στο Αφγανιστάν για να στηρίξει το φιλοσοβιετικό καθεστώς. Ηττείται από τους Αφγανούς αντάρτες.



ΕΝΟΤΗΤΑ 52

Το τέλος της αποικιοκρατίας και η ανάδυση του Τρίτου Κόσμου

Αποαποικιοποίηση ονομάζεται η μετατροπή των αποικιών σε ανεξάρτητα κράτη, που ξεκίνησε στα χρόνια του Μεσοπολέμου και πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις στα μεταπολεμικά χρόνια.
Ο πολιτικός χάρτης μετά τους αντιαποικιακούς αγώνες αλλάζει ριζικά και διαμορφώνεται ο Τρίτος Κόσμος (τα φτωχά κράτη εκτός Ευρώπης και οι τέως αποικίες). Σε κάποιες χώρες της Αφρικής εφαρμόζεται η πολιτική του απαρτχάιντ δηλαδή ο διαχωρισμός των ανθρώπων με κριτήριο τη φυλή.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν μέχρι και σήμερα οι χώρες του Τρίτου Κόσμου αφορούν την οικονομική τους ανάπτυξη (να ανταποκριθεί η οικονομία στις ανάγκες των κατοίκων), τον υπερπληθυσμό (που οδηγεί σε υποσιτισμό), την έλλειψη καθαρού νερού, την πολιτική αστάθεια, την ύπαρξη αυταρχικών καθεστώτων, τον θρησκευτικό φανατισμό, τον πόλεμο μεταξύ φυλών και την εξάπλωση του AIDS.

ΕΝΟΤΗΤΑ 53

Η κατάρρευση των λαϊκών δημοκρατιών και η μεταψυχροπολεμική Ευρώπη


Στη δεκαετία του ΄80 οι λαϊκές δημοκρατίες αντιμετώπιζαν έντονα προβλήματα: ανεπάρκεια καταναλωτικών αγαθών, υπέρογκα ποσά για εξοπλισμούς, συγκεντρωτισμός στη λήψη αποφάσεων.
Το 1985 αναλαμβάνει την ηγεσία της ΕΣΣΔ ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος προσπαθεί να αναδιαρθρώσει την οικονομική και την πολιτική δομή της χώρας. Έτσι προχωρά στην περεστρόικα δηλαδή στην ανασυγκρότηση, την κατάργηση του αυστηρού κρατικού ελέγχου στην οικονομία, στον εκδημοκρατισμό των πολιτικών διαδικασιών, στη διαφάνεια, στην ελεύθερη πληροφόρηση και διατύπωση γνώμης. Παράλληλα χαλαρώνει τον έλεγχο της ΕΣΣΔ στις σοβιετικές δημοκρατίες και στις λαϊκές δημοκρατίες.
Έτσι οι λαϊκές δημοκρατίες καταρρέουν (γκρεμίζεται το τείχος του Βερολίνου το 1989, ενώνεται η Ανατολική με τη Δυτική Γερμανία το 1990). Πολλές σοβιετικές δημοκρατίες ανακηρύχθηκαν ανεξάρτητες και στις 31 Δεκεμβρίου του 1991 η ΕΣΣΔ διαλύεται και υποστέλλεται η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο.
Ακολουθούν συγκρούσεις είτε λόγω διεκδικήσεων αμφισβητούμενων περιοχών είτε εξαιτίας της επιθυμίας εθνοτήτων για ανεξαρτησία (Γιουγκοσλαβία 1991-1999).
Πολλοί άνθρωποι των ανατολικών κρατών αναζητούν καλύτερες συνθήκες ζωής στη δύση. Έτσι προκαλείται ένα τεράστιο μεταναστευτικό ρεύμα. Ταυτόχρονα η προσπάθεια οικονομικής αφομοίωσης των ανατολικών χωρών οδηγεί την Ευρώπη σε οικονομική κρίση. Αναζωπυρώθηκαν έτσι φαινόμενα όπως ο ρατσισμός και η ξενοφοβία.


Δευτέρα 18 Μαρτίου 2013

Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ( 2 ΜΕΡΟΣ)

Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1 ΜΕΡΟΣ)

Ο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ


ΕΝΟΤΗΤΑ 49
Τα αποτελέσματα του Β΄Παγκοσμίου πολέμου και η ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών

Τα αποτελέσματα του Β΄Παγκοσμίου πολέμου ήταν τα εξής:
1. Ανθρώπινες απώλειες (50.000.000 νεκροί και αγνοούμενοι )
2. Αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών.
3. Υλικές καταστροφές (η βιομηχανία, τα σπίτια, το συγκοινωνιακό δίκτυο, η ναυτιλία και κάποιες πόλεις έχουν διαλυθεί, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να δανειστούν από τις ΗΠΑ).
4. Κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου (λιγότερο στη Βρετανία, περισσότερο στη Γερμανία και στην Αυστρία )
5. Ηθική καταρράκωση (έγιναν θηριωδίες και από τις δυο πλευρές με αποκορύφωμα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις μαζικές εκτελέσεις και τη γενοκτονία των Εβραίων από τους Ναζί)
6. Εξασθένηση του ρόλου της Ευρώπης (εμφανίζονται ως υπερδυνάμεις η Σοβιετική ΄Ενωση και οι ΗΠΑ)
7. Δημιουργείται ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (σκοπός του ήταν η ρύθμιση των διαφορών ανάμεσα στα κράτη ώστε να αποτραπούν ένοπλες συγκρούσεις. Επίσης η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων, η φροντίδα για τους πρόσφυγες, η εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων για όλους τους λαούς, η προστασία του περιβάλλοντος. Συμμετείχαν 50 κράτη και η έδρα του ορίστηκε στη Νέα Υόρκη. Το κυριότερο όργανο είναι το Συμβούλιο Ασφαλείας με μόνιμα και μη, μέλη. Άλλα όργανα του ΟΗΕ είναι η Γενική Συνέλευση και η Γενική Γραμματεία. Ο ΟΗΕ κάποιες φορές πέτυχε τους στόχους του και κάποιες άλλες όχι.

Ο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ


ΕΝΟΤΗΤΑ 48
Κατοχή, Αντίσταση και Απελευθέρωση

Η κατεχόμενη Ελλάδα χωρίζεται σε τρεις ζώνες: γερμανική ( Κρήτη Αττική, Κ. Μακεδονία, Νησιά του Αιγαίου), βουλγαρική (Α. Μακεδονία, Δ. Θράκη ) και ιταλική (υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα, νησιά του Αιγαίου ). Κυβέρνηση στην Ελλάδα ορίστηκε από συνεργάτες των Γερμανών (δωσίλογοι) με πρωθυπουργό τον Τσολάκογλου.
Οι κατακτητές επέβαλαν μέτρα καταστολής και δέσμευσαν τους οικονομικούς πόρους του ελληνικού κράτους με αποτέλεσμα να υπάρξει πείνα και να εμφανιστεί το φαινόμενο της μαύρης αγοράς.
Η αντίσταση αρχικά περιλάμβανε μεμονωμένες ενέργειες (κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από το βράχο της Ακρόπολης). Το φθινόπωρο του 1941 ιδρύεται το Ε.Α.Μ. με πρωτοβουλία του Κ.Κ.Ε. με στόχο την οργάνωση του αγώνα κατά των κατακτητών αλλά και την πολιτειακή αυτοδιαχείριση μετά την απελευθέρωση. Ακολουθεί η ίδρυση του ΕΔΕΣ και της ΕΚΚΑ. Αρχές του1942 ιδρύεται το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ με αρχηγό τον Άρη Βελουχιώτη.
Αντιστασιακές ενέργειες έγιναν πολλές, με αποκορύφωμα την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Επίσης μέσα στις πόλεις οργανώθηκαν απεργιακές κινητοποιήσεις και συλλαλητήρια. Σημαντική ήταν και η συμβολή των γυναικών στον αγώνα κατά του κατακτητή.
Οι Γερμανοί σε αντίποινα για τις αντιστασιακές πράξεις των Ελλήνων, έκαναν μαζικές εκτελέσεις αμάχων. Επίσης δημιούργησαν ένοπλα σώματα Ελλήνων σε συνεργασία με δωσίλογους για να τα χρησιμοποιήσουν εναντίον του ΕΛΑΣ και των αμάχων (τάγματα ασφαλείας).
Κάποιες περιοχές στην Ελλάδα απελευθερώθηκαν χάρη στην Αντίσταση και η διακυβέρνησή τους πέρασε στα χέρια των κατοίκων με πρωτοβουλία του ΕΑΜ. Το 1944 οργανώθηκε «η κυβέρνηση του βουνού» που ανέλαβε τη διοίκηση των απελευθερωμένων περιοχών και έκανε εκλογές για εθνοσυνέλευση. Έδρα είχε το χωριό Κορυσχάδες της Ευρυτανίας.
Τον Οκτώβριο του 1944 η Ελλάδα απελευθερώνεται και τη διακυβέρνηση της χώρας αναλαμβάνει κυβέρνηση εθνικής ενότητας με πρωθυπουργό το Γεώργιο Παπανδρέου.

Ο Β 'ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ


ΕΝΟΤΗΤΑ 47
Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο


Στις 15 Αυγούστου του 1940 ιταλικό υποβρύχιο βυθίζει στην Τήνο το πολεμικό πλοίο Έλλη.
Στις 28 Οκτωβρίου του 1940 η Ιταλία απαίτησε από την Ελλάδα να γίνει δεκτή η είσοδος των στρατευμάτων της στη χώρα μας. Ο ελληνικός λαός μέσω του Μεταξά αρνήθηκε. Έτσι ξεκίνησε ο ελληνοιταλικός πόλεμος. Μετά την αρχική υποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων ακολούθησε αντεπίθεση που οδήγησε τους Έλληνες όχι μόνο να πάρουν τις χαμένες περιοχές αλλά και να προχωρήσουν 60 χιλιόμετρα μέσα στην Αλβανία. Η εαρινή επίθεση των Ιταλών δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα.
Ταυτόχρονα τον Απρίλιο του 1941 η Γερμανία επιτίθεται εναντίον της Ελλάδας στην Ανατολική και Κεντρική Μακεδονία. Μετά από σύντομη αντίσταση τα στρατεύματα όλου του μετώπου άρχισαν να διαλύονται. Ακολουθεί συνθηκολόγηση με πρωτοβουλία του αρχιστράτηγου Τσολάκογλου. Τέλος Απριλίου τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα. Η αντίσταση συνεχίζεται στην Κρήτη μέχρι τα τέλη Μαΐου. Εντωμεταξύ η ελληνική κυβέρνηση Τσουδερού με τον Γεώργιο έχει καταφύγει στο Κάιρο.

Ο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ



ΕΝΟΤΗΤΑ 46
Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος
Αφορμή του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ήταν η εισβολή της Γερμανίας στην Πολωνία.
Από το 1939 ως το 1941 η Γερμανία καταλαμβάνει την Πολωνία, τη Δανία, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Νορβηγία, το Βέλγιο και τη Γαλλία. Βομβαρδίζεται η Αγγλία και καταλαμβάνεται η Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα.
Η κατακτημένη Ευρώπη οργανώνεται σύμφωνα με τα ναζιστικά πρότυπα. Δεσμεύονται οι οικονομικοί πόροι των κατακτημένων χωρών, γίνεται προπαγάνδα, διώξεις εναντίον Εβραίων και Ρομά και δημιουργούνται κινήματα αντίστασης από τους κατακτημένους.
Το 1941 η Γερμανία επιτίθεται κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Ηττείται στο Στάλιγκραντ το 1943.
Στη Βόρεια Αφρική ιταλικές και γερμανικές δυνάμεις πολεμούν εναντίον των συμμαχικών στρατευμάτων (1941-1943)
Οι Η.Π.Α. μπαίνουν στον πόλεμο το 1941 μετά την επίθεση της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ. Σκληρές ναυμαχίες διεξάγονται στον Ειρηνικό Ωκεανό.
Μετά τη νίκη στην Αφρική οι σύμμαχοι αποβιβάζονται στην Ιταλία, ο Μουσολίνι φεύγει προς τα βόρεια και η Ιταλία συνθηκολογεί (Σεπτέμβριος 1943).
Τον Ιούνιο του 1944 οι σύμμαχοι αποβιβάζονται στη Νορμανδία ( Β. Γαλλία). Ελευθερώνονται Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και οι Γερμανοί καθώς πιέζονταν και ανατολικά από τους Σοβιετικούς υποχωρούν προς τη Γερμανία. Το Μάιο του 1945 ο Χίτλερ αυτοκτονεί και η Γερμανία συνθηκολογεί. Η Ιαπωνία συνεχίζει τον πόλεμο και οι Η.Π.Α. ρίχνουν τις ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (Αύγουστος 1945).


Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Ο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ


ΕΝΟΤΗΤΑ 45
Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου


Στη δεκαετία του 1930 πυκνώνουν τα μηνύματα του πολέμου.
1931: η Ιαπωνία καταλαμβάνει τη Μαντζουρία.
1934: η Γερμανία αποχωρεί από την Κ.Τ.Ε.
1935: η Γερμανία επαναφέρει την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία
1936: η Ιταλία εισβάλλει στην Αιθιοπία και αποχωρεί από την Κ.Τ.Ε.
η Γερμανία καταλαμβάνει τη ζώνη της Ρηνανίας, βοηθά το φασίστα Φράνκο στον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας και συνάπτει συμμαχία με την Ιταλία (Άξονας Ρώμης – Βερολίνου)
1937: πόλεμος Ιαπωνίας κατά της Κίνας
1938: η Γερμανία ενσωματώνει την Αυστρία και υπογράφει συμφωνία με Γαλλία, Βρετανία για προσάρτηση της Δυτ. Τσεχοσλοβακίας  (πολιτική κατευνασμού δηλαδή υποχώρηση στις γερμανικές απαιτήσεις).
1939: η Γερμανία προσαρτεί στα εδάφη της τη Δυτ. Τσεχοσλοβακία, υπογράφει με την Ε.Σ.Σ.Δ. σύμφωνο μη επίθεσης και απαιτεί με απειλή πολέμου από τη Πολωνία την παραχώρηση της περιοχής του Νταντσίχ.
η Ιταλία καταλαμβάνει την Αλβανία.

ΑΙΤΙΑ
1.Οι ταπεινωτικοί όροι στους ηττημένους του Α΄ Παγκοσμίου οδήγησαν στην οικονομική τους εξαθλίωση και στην προσβολή  του εθνικού τους αισθήματος.
2. Οι συνθήκες ειρήνης του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου άφηναν ανικανοποίητα τα αιτήματα διαφόρων κρατών και εθνοτήτων
3. Η οικονομική κρίση διευκόλυνε την εξάπλωση ολοκληρωτικών καθεστώτων.
4. Ο φόβος για την Ε.Σ.Σ.Δ. έκανε τις Δυτικές δυνάμεις να αντιμετωπίζουν με αδράνεια την επιθετικότητα της Γερμανίας.
5. Η Κ.Τ.Ε στάθηκε ανίκανη να αποτρέψει τον πόλεμο.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ


ΕΝΟΤΗΤΑ 44
Το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα κατά τον Μεσοπόλεμο

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που είχε να αντιμετωπίσει η Ελλάδα την εποχή του Μεσοπολέμου ήταν το προσφυγικό ζήτημα δηλαδή η στέγαση και η επαγγελματική αποκατάσταση των προσφύγων.
750.000 πρόσφυγες οδηγήθηκαν στη Μακεδονία και στη Θράκη γιατί εκεί υπήρχαν διαθέσιμες γαίες αλλά και για να ενισχυθεί το ελληνικό στοιχείο σε εκείνες τις περιοχές.
Στις πόλεις ιδρύθηκαν προσφυγικοί συνοικισμοί ενώ οι πλούσιοι διάλεγαν τις περιοχές που κατοικούσαν.
Η στάση των γηγενών απέναντι στους πρόσφυγες ήταν αρνητική. Πίστευαν ότι τους πήραν τη γη που θεωρούσαν δική τους, προσφέρανε φθηνά την εργασία τους χαμηλώνοντας έτσι και τις αμοιβές των ντόπιων, ήταν βενιζελικοί, είχαν περίεργα ονόματα, έτρωγαν άγνωστα φαγητά και οι γυναίκες τους δούλευαν σε ξένες δουλειές. Έτσι το «πρόσφυγας» ήταν απαξιωτικός χαρακτηρισμός.
Ωστόσο η άφιξη των προσφύγων σφράγισε τη νεοελληνική κοινωνία.
Σε πολιτικό επίπεδο εγκαταλείφθηκε η Μεγάλη Ιδέα, ενισχύθηκε η εθνική ομοιογένεια, το ελληνικό στοιχείο σε Μακεδονία και Θράκη και ο σοσιαλισμός.
Σε οικονομικό επίπεδο αναζωογονείται η αγροτική οικονομία, το εμπόριο και η βιομηχανία.
Σε κοινωνικό επίπεδο φέρνουν νέο τρόπο ζωής , συνήθειες, μουσική, κουζίνα. Βοηθούν στην έξοδο της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Δίνουν νέα πνοή στα Γράμματα και στις Τέχνες ( σημαντικοί λογοτέχνες κατάγονταν από τη Μικρασία.

Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

-->
ΕΝΟΤΗΤΑ 43
Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936

Στις 25 Μαρτίου 1924 ανακηρύσσεται από τη Βουλή, μετά από πρόταση του πρωθυπουργού Αλεξ. Παπαναστασίου, η Β΄ Ελληνική αβασίλευτη Δημοκρατία.
Το νέο πολίτευμα είναι ασταθές. Το 1925 ο Θεόδωρος Πάγκαλος επιβάλλει δικτατορία που ανατρέπεται λίγο αργότερα από τον Γ. Κονδύλη.
Στις εκλογές του 1928 επικρατεί το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Ο Βενιζέλος δίνει βαρύτητα στην ανόρθωση της οικονομίας, στην εδραίωση της δημοκρατίας, στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (δημοτική γλώσσα στο γυμνάσιο, ενίσχυση πρωτοβάθμιας και τεχνικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης κ.λ.π. ), στην φιλική εξωτερική πολιτική προς τους γειτονικούς λαούς. Το 1929 ψηφίζεται το «Ιδιώνυμο», νόμος που δίνει το δικαίωμα στο κράτος να τιμωρεί όποιον διαδίδει επαναστατικές ιδέες. Έτσι νομιμοποιήθηκαν οι διώξεις κατά των κομμουνιστών και όσων συμμετείχαν σε κοινωνικούς αγώνες.
1933: επικράτηση αντιβενιζελικών κομμάτων με πρωθυπουργό τον Π. Τσαλδάρη.
1935 : ανατροπή του Τσαλδάρη από τον Γ. Κονδύλη, ο οποίος προχωρεί σε παλινόρθωση της μοναρχίας. Ο Γεώργιος Β΄ επιστρέφει και διορίζει πρωθυπουργό τον Ι. Μεταξά. Ακολουθούν αιματηρές διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Στις 4 Αυγούστου του 1936 επιβάλλεται δικτατορία από τον Μεταξά και τον Γεώργιο Β΄.
Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου οργάνωσε το κράτος κατά τα πρότυπα της φασιστικής Ιταλίας και της ναζιστικής Γερμανίας. Ωστόσο δεν είχε ισχυρή κοινωνική στήριξη. Ο Μεταξάς οργάνωσε τη φασιστική νεολαία (ΕΟΝ), χρησιμοποίησε την προπαγάνδα και πήρε μέτρα υπέρ των εργατών και των αγροτών (Ι.Κ.Α.). Δημιούργησε ένα αυταρχικό κράτος και έκανε πολιτικές διώξεις. Στην εξωτερική πολιτική προσανατολίστηκε υπέρ της Μεγ. Βρετανίας.

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ


ΕΝΟΤΗΤΑ  42
Πολιτικές διαστάσεις της κρίσης του 1929

Πολλοί άνθρωποι στην εποχή του μεσοπολέμου αμφισβητούν τη δυνατότητα των φιλελεύθερων δημοκρατιών να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα. Έτσι στρέφονται είτε προς τον κομμουνισμό είτε προς το φασισμό.

Σοβιετική Ένωση: Μετά το θάνατο του Λένιν αναλαμβάνει ο Στάλιν, που  μετατρέπει την Ε.Σ.Σ.Δ. σε ισχυρή βιομηχανική δύναμη αλλά κυβερνά συγκεντρωτικά. Οι έχοντες διαφορετική άποψη διώκονται και δολοφονούνται. Οι εξουσίες συγκεντρώνονται στο πρόσωπο του Στάλιν και το κομμουνιστικό κόμμα απλώς υλοποιούσε τις αποφάσεις του (σταλινισμός ).

Ιταλία : Το 1921 ιδρύθηκε το Εθνικό Φασιστικό Κόμμα του Μπενίτο Μουσολίνι, που πέτυχε τη στήριξη των δυσαρεστημένων και των μεγαλογαιοκτημόνων και βιομηχάνων. Το 1926  ο Μουσολίνι ήταν απόλυτος ηγέτης (ντούτσε ).Το κράτος επιδίωκε τον απόλυτο έλεγχο. Το μόνο νόμιμο κόμμα ήταν το φασιστικό ενώ οι αντίπαλοι φυλακίστηκαν ή δολοφονήθηκαν. Η νεολαία, τα συνδικάτα, τα Μ.Μ.Ε.  χειραγωγούνταν και η προπαγάνδα οργίαζε.

Γερμανία: Το 1919 ιδρύεται το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα (ναζιστικό ). Πετυχαίνει  τη στήριξη των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων. Παράλληλα ενισχύεται και το κομμουνιστικό κόμμα της Γερμανίας. Τότε οι κεφαλαιούχοι, για να αντιμετωπίσουν τους κομμουνιστές, στηρίζουν οικονομικά τον Αδόλφο Χίτλερ. Το 1932 οι ναζί κερδίζουν τις εκλογές. Προχωρούν σε διώξεις κομμουνιστών και σοσιαλιστών. Ο Χίτλερ γίνεται απόλυτος ηγέτης (φύρερ ). Το μόνο νόμιμο κόμμα είναι το ναζιστικό. Η νεολαία χειραγωγείται. Η προπαγάνδα οργιάζει. Εφαρμόζεται επιθετική ρατσιστική πολιτική εναντίον όσων ήταν διαφορετικοί ( Εβραίοι, τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι, πολιτικοί αντίπαλοι).

Υπόλοιπη Ευρώπη : Επιβάλλονται καθεστώτα φασιστικού τύπου στην Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Γιουγκοσλαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Πολωνία, Λιθουανία, Αυστρία και Γαλλία.

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ


ΕΝΟΤΗΤΑ 41
Κοινωνικές διαστάσεις της κρίσης του 1929

Η κρίση του 1929 βοήθησε τις ανώτερες τάξεις να ισχυροποιηθούν. Για όλους τους άλλους (μικροεπιχειρηματίες, εργάτες, αγρότες, δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους)  τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά.

Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ, πρόεδρος των Η.Π.Α., έλαβε μια σειρά από μέτρα για ανακούφιση από την κρίση ( new deal ). Το κράτος αναθέτει μεγάλα δημόσια έργα σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ακολουθώντας τις οικονομικές θεωρίες του Κέινς για επέμβαση του κράτους στην οικονομία με μεγάλες επενδύσεις ( διευθυνόμενη οικονομία ). Αυτό βοήθησε στη βελτίωση της κατάστασης από το 1934.

Το ίδιο περίπου συνέβη και στην Ευρώπη, με εξαίρεση την Ιταλία και τη Γερμανία, που ακολούθησαν ακραία πολιτική αυτάρκειας.

Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013

Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ


ΕΝΟΤΗΤΑ 40
Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Μεγάλη Ύφεση

Αποτελέσματα του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου : 8.000.000 νεκροί, 6.000.000 τραυματίες και τεράστιες υλικές ζημιές.
Σε οικονομικό επίπεδο :
οι ευρωπαϊκές χώρες δανείζονται από τις Η.Π.Α.
Σε κοινωνικό επίπεδο:
τα μεσαία στρώματα είναι ο μεγάλος χαμένος.
οι γυναίκες μπαίνουν στην αγορά εργασίας και αποκτούν δικαίωμα ψήφου.
Σε πολιτικό επίπεδο :
η Ευρώπη χάνει την παγκόσμια κυριαρχία της πλήττεται το αποικιοκρατικό καθεστώς και δημιουργούνται κινήματα ανεξαρτησίας στις αποικίες.
Σε ιδεολογικό επίπεδο :
το καθεστώς της Ε.Σ.Σ.Δ. έλκει απογοητευμένους πολίτες της Ευρώπης.
άνοδος του κομμουνισμού αλλά και του εθνικισμού- φασισμού.
Τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο υπήρχε καχυποψία ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη, η οποία όμως σιγά- σιγά ξεπερνιέται. Επικρατεί οικονομική άνθηση ειδικά στις Η.Π.Α. Έχουμε διπλασιασμό της βιομηχανικής παραγωγής και των εισοδημάτων. Αυτό οδηγεί σε άνοδο των τιμών των μετοχών στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Τον Οκτώβριο του 1929 γίνονται προσπάθειες να πουληθούν μετοχές με αποτέλεσμα την κατάρρευση των τιμών στο χρηματιστήριο ( κραχ ) τη Μαύρη Πέμπτη. Οι συνέπειες ήταν οδυνηρές. Έκλεισαν επιχειρήσεις, εκατομμύρια κόσμος έμεινε άνεργος και συγκεντρώθηκε η οικονομική δύναμη στα χέρια πανίσχυρων οικονομικών συγκροτημάτων. Η κρίση επεκτάθηκε σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο. Ακολούθησε γενική κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο 1929 – 1933 που ονομάστηκε Μεγάλη Ύφεση.

Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ


Ο ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1919-1922)

-->
ΕΝΟΤΗΤΑ 39
Εξελίξεις σε Ελλάδα και Τουρκία μετά το μικρασιατικό πόλεμο

Το Σεπτέμβριο του 1922 ξεσπά στρατιωτικό κίνημα με επικεφαλής το Ν. Πλαστήρα και τον Στ. Γονατά που απαιτεί την παραίτηση του Κωνσταντίνου, το σχηματισμό κυβέρνησης αρεστής στην Αντάντ και την ενίσχυση του μετώπου στη Θράκη. Ο Κων/νος εξαναγκάζεται να φύγει και βασιλιάς γίνεται ο γιος του, Γεώργιος Β΄.
Η επαναστατική κυβέρνηση που οργανώνεται: α) αποδέχεται την ανακωχή των Μουδανιών με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος με τους Τούρκους και παραχωρείται η Αν. Θράκη, η οποία εκκενώνεται από τον ελληνικό πληθυσμό της, στην Τουρκία. β) συστήνει έκτακτο στρατοδικείο και καταδικάζει σε θάνατο ως υπεύθυνους της μικρασιατικής καταστροφής τους εξής έξι (δίκη των έξι ) : Δ. Γούναρη, Ν. Στράτο, Π. Πρωτοπαπαδάκη, Γ. Μπαλτατζή, Ν. Θεοτόκης, Γ. Χατζηανέστης.
Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφεται η συνθήκη της Λοζάνης. Σύμφωνα με αυτήν το σύνορο Ελλάδας – Τουρκίας ορίστηκε ο ποταμός Έβρος και η Ίμβρος και η Τένεδος δίνονται στην Τουρκία. Επίσης ενσωματώθηκε στη συνθήκη σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών, σύμφωνα με την οποία όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Τουρκίας έπρεπε να μετοικήσουν στην Ελλάδα και όλοι οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας στην Τουρκία. Εξαιρούνταν οι Έλληνες της Κων/λης , της Ίμβρου και της Τένεδου και οι μουσουλμάνοι της Δ. Θράκης.
Η επαναστατική κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει πολλά εσωτερικά προβλήματα ( απεργίες, πρόσφυγες, φτώχεια κ.λ.π. ). Προχωρεί σε απαλλοτρίωση γαιών και διανομή τους σε πρόσφυγες και γηγενείς ακτήμονες. Αντικαθιστά το παλαιό ημερολόγιο με το νέο ( διαφορά 13 ημερών ). Στις εκλογές του 1923 το κόμμα των Φιλελευθέρων παίρνει την πλειοψηφία. Ο Γεώργιος Β' εξαναγκάζεται να φύγει στο εξωτερικό.
Στην Τουρκία ο Κεμάλ διώχνει το σουλτάνο και προσπαθεί να κάνει την Τουρκία ένα κοσμικό κράτος δυτικού τύπου. Οργανώνει την υγεία και την εκπαίδευση, χρησιμοποιεί λατινικό αλφάβητο, απαγορεύει την πολυγαμία, το φέσι και το φερετζέ, δίνει δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες και επιβάλλει τη χρήση οικογενειακού επιθέτου ( ο ίδιος παίρνει το επίθετο Ατατούρκ). Οι μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ βρίσκουν απήχηση μόνο στα ανώτερα και μεσαία κοινωνικά στρώματα.

Ο ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1919-1922)


ΕΝΟΤΗΤΑ 38
Ο μικρασιατικός πόλεμος (1919 - 1922)

Ο Αριστείδης Στεργιάδης,  Έλληνας γενικός διοικητής  στη Σμύρνη, προσπάθησε να αντιμετωπίζει ισότιμα όλους τους κατοίκους της. Αυτό δυσαρέστησε κάποιους Έλληνες.
Το 1920 ο ελληνικός στρατός με τη σύμφωνη γνώμη των δυνάμεων της Αντάντ διευρύνει τη ζώνη κατοχής στη Σμύρνη σε βάθος 100-150 χιλιομέτρων. Αυτό οδηγεί σε ενίσχυση του τουρκικού εθνικού αντιστασιακού κινήματος.
Ο Βενιζέλος, μετά την απόπειρα δολοφονίας του στο Παρίσι, προκηρύσσει εκλογές τις οποίες όμως κερδίζει ο αντίπαλός του Δημήτριος Γούναρης, που υπόσχεται τον τερματισμό του πολέμου. Ο θάνατος του βασιλιά Αλέξανδρου και το δημοψήφισμα που ακολούθησε, επαναφέρουν τον  βασιλιά Κωνσταντίνο.
Η Γαλλία και η Ιταλία, βρίσκοντας ως αφορμή την επάνοδο του Κωνσταντίνου, αναθεωρούν τη στάση τους απέναντι στην Ελλάδα. Εγκαταλείπουν τις κατεχόμενες περιοχές στην Τουρκία παίρνοντας ανταλλάγματα οικονομικά από την κεμαλική κυβέρνηση. Η ΕΣΣΔ έχει ήδη υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με τον Κεμάλ. Έτσι η μόνη χώρα που υποστηρίζει την Ελλάδα είναι η Αγγλία και αυτή μόνο σε διπλωματικό επίπεδο.
Η νέα φιλοβασιλική κυβέρνηση στην Ελλάδα όχι μόνο δεν τερματίζει τον πόλεμο αλλά προσπαθεί να διευρύνει τη ζώνη κατοχής. Το 1921, μετά από επίθεση, οι ελληνικές δυνάμεις φτάνουν μέχρι το Σαγγάριο ποταμό, αλλά τελικά υποχωρούν στη γραμμή Εσκί Σεχίρ – Κιουτάχεια – Αφιόν Καραχισάρ.
Εντωμεταξύ ο Κεμάλ ενισχύεται συνεχώς, ενώ στην Αθήνα πληθαίνουν οι αντιπολιτευτικές φωνές. Η Ελλάδα  βρίσκεται διπλωματικά απομονωμένη και οικονομικά εξασθενημένη.
Η τουρκική επίθεση γίνεται στις 13 Αυγούστου 1922. Στις 27 Αυγούστου οι Τούρκοι έκαιγαν τη Σμύρνη. Η ήττα του ελληνικού στρατού σήμανε το τέλος του μικρασιατικού ελληνισμού.


Ο ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1919-1922)


 
ΕΝΟΤΗΤΑ 37
Το τουρκικό εθνικό κίνημα

Η παρουσία των δυνάμεων της Αντάντ στο οθωμανικό έδαφος και η ήττα της Τουρκίας στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο τόνωσαν τον εθνικισμό των τουρκικών πληθυσμών.
Ο Μουσταφά Κεμάλ, αξιωματικός του οθωμανικού στρατού, οργανώνει στα βάθη της Ανατολής κίνημα αντίστασης. Σκοπός του είναι η δημιουργία ενός εθνικού τουρκικού κράτους. Έτσι σε συνέδρια που συμμετείχαν εκπρόσωποι τουρκικών αντιστασιακών οργανώσεων από όλη τη χώρα αναδείχθηκε ο Κεμάλ ηγέτης και διατυπώθηκε μια εθνική διακήρυξη που περιλάμβανε το πολιτικό πρόγραμμα των Τούρκων για την ανεξαρτησία τους.
Το 1919 οι κεμαλικοί κερδίζουν την πλειοψηφία στη Βουλή και η εθνική διακήρυξη γίνεται επίσημα αποδεκτή ως Εθνικό Συμβόλαιο. Οι Βρετανοί διαλύουν τη Βουλή και ο Κεμάλ οργανώνει την Α΄ Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας στην Άγκυρα. Εκεί ψηφίζεται το νέο σύνταγμα σύμφωνα με το οποίο η χώρα ονομάζεται Τουρκία, χάνει το θρησκευτικό της χαρακτήρα και γίνεται κοσμικό κράτος, και η νομοθετική εξουσία θα ασκούνταν από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση. Ο Κεμάλ γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός της χώρας.
Το Νοέμβριο του 1920 οι κεμαλικοί διαλύουν το ποντοαρμενικό κράτος.

Ο ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1919-1922)

-->
ΕΝΟΤΗΤΑ 36
       Ο ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας και του Πόντου

Ο ελληνισμός της δυτικής Μικράς Ασίας αν και δεν αποτελούσε πλειονότητα, ήταν καλά οργανωμένος και οικονομικά εύρωστος. Οι Έλληνες ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο. Λειτουργούσαν σχολεία, πολιτιστικοί σύλλογοι, εκδίδονταν βιβλία και εφημερίδες. Μεγάλες πόλεις ήταν η Σμύρνη, οι Κυδωνιές η Προύσα κ.λ.π.

Ο ελληνισμός του Πόντου ήταν οργανωμένος σε ελληνορθόδοξες κοινότητες. Ασχολούνταν με το εμπόριο και την αγροτική οικονομία. Μεγάλες πόλεις ήταν η Τραπεζούντα, η Σαμψούντα και η Κερασούντα.
Με την επικράτηση των Νεότουρκων και την οικονομική διείσδυση των Γερμανών ξεσπούν από το 1913 διώξεις κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων της περιοχής της Μικράς Ασίας και του Πόντου. Εκτοπίζονται 150000 Έλληνες στην ενδοχώρα και οργανώνονται τα τάγματα εργασίας όπου άνδρες πάνω από 45 χρονών στέλνονταν για δουλειά στο εσωτερικό της χώρας. Έτσι εξοντώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες.

Ο ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (1919-1922)


 
ENOTHTA 35
Οι διεκδικήσεις της Αντάντ και της Ελλάδας στην Οθωμανική αυτοκρατορία


Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου οι δυνάμεις της Αντάντ κατέλαβαν καίρια σημεία στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Οι διεκδικήσεις της Ελλάδας ήταν : Η Ίμβρος, η Τένεδος, η Ανατ. Θράκη και μια ζώνη εδαφών γύρω από τη Σμύρνη. Γι` αυτό και συμμετείχε στην κατάληψη της Κων/πολης και στην εκστρατεία κατά των μπολσεβίκων με τις δυνάμεις της Αντάντ.
Η Βρετανία έβλεπε θετικά τις διεκδικήσεις της Ελλάδας γιατί θα αναχαιτίζονταν οι ιταλικές διεκδικήσεις στην περιοχή της Σμύρνης και θα στηρίζονταν οι στρατιωτικές της δυνάμεις στην περιοχή των Στενών.

Έτσι η Ελλάδα με εντολή των δυνάμεων της Αντάντ στέλνει στρατεύματα στη Σμύρνη το Μάιο του 1919. Οι Έλληνες της περιοχής ενθουσιάζονται, οι Τούρκοι αντιδρούν αρνητικά και σημειώνονται συμπλοκές. Οι Ιταλοί δυσαρεστούνται από την ελληνική παρουσία στην περιοχή.

Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ


ΕΝΟΤΗΤΑ 34
Η λήξη του Α΄παγκοσμίου πολέμου και οι μεταπολεμικές ρυθμίσεις


Οι ρυθμίσεις καθορίστηκαν από τις εξής παραμέτρους : α. ανάγκη να αναδιαμορφωθεί ο ευρωπαϊκός χάρτης β. επιδίωξη της Γαλλίας για εξουθένωση της Γερμανίας γ. προσπάθεια των Δυνάμεων να περιορίσουν την επιρροή του σοβιετικού καθεστώτος δ. αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών.

Υπογράφηκε μια σειρά από συνθήκες :
α. συνθήκη των Βερσαλιών (1919): αφορά τη Γερμανία που δίνει εδάφη σχεδόν σε όλες τις γειτονικές χώρες και στη Ρωσία και πληρώνει πολεμικές αποζημιώσεις.
β. συνθήκη του Αγ. Γερμανού (1919) : αφορά την Αυστροουγγαρία που ουσιαστικά διαλύεται.
γ. συνθήκη του Νεϊγύ (1919): αφορά τη Βουλγαρία που δίνει εδάφη στη Ρουμανία, τη Σερβία και την Ελλάδα ( Ανατ. Μακεδονία, Δυτ. Θράκη και προαιρετική ανταλλαγή πληθυσμού).
δ. συνθήκη Τριανόν (1920) : αφορά την Ουγγαρία.
ε. συνθήκη Σεβρών (Αύγουστος 1920 ): αφορά την Οθωμανική Αυτοκρατορία που δίνει την Παλαιστίνη, την Ιορδανία και τη Μεσοποταμία στην Αγγλία, τη Συρία και το Λίβανο στη Γαλλία. Η Ελλάδα παίρνει την Ίμβρο και Τένεδο, την Αν. Θράκη και τη διοίκηση της περιοχής της Σμύρνης για 5 χρόνια. Η Ιταλία μας δίνει τα Δωδεκάνησα εκτός από τη Ρόδο. Τα Στενά τίθενται σε διεθνή έλεγχο.

Οι νικήτριες χώρες ιδρύουν ένα διεθνή οργανισμό για την ειρηνική επίλυση των διαφορών των κρατών που ονομάζεται Κοινωνία των Εθνών. Ωστόσο το δικαίωμα του βέτο που είχαν τα μέλη της και η αδυναμία να επιβάλλει τις αποφάσεις της οδήγησαν στην αποτυχία της.