ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ

Η εργασία που ακολουθεί εκπονήθηκε το σχολικό έτος 2013-2014 στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράμματος με τίτλο : τα αρωματικά βότανα και φυτά της περιοχής μας
Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε  με τη συμμετοχή των μαθητών του Β2 τμήματος του σχολείου μας.  Σε γενικές γραμμές επιτεύχθηκαν οι  περισσότεροι στόχοι του. Έτσι  τα παιδιά  έμαθαν να αναγνωρίζουν τα αρωματικά φυτά και βότανα της περιοχής μας, μελέτησαν  τη χρήση τους διαχρονικά και ήρθαν σε επαφή με γεωργικά προϊόντα και  με τον τρόπο παραγωγής τους.
Χρησιμοποιήθηκε η  ομαδοσυνεργατική μεθόδος και  οι βιωματικές δράσεις. Συγκεκριμένα, οι μαθητές συνέλεξαν πληροφορίες και φωτογραφίες από το διαδίκτυο,  τις  κατέγραψαν και παρουσίασαν  τα αρωματικά  φυτά και βότανα της περιοχής μας. Δημιούργησαν μια εργασία σε  αρχείο κειμένου και μια εργασία σε αρχείο παρουσίασης, το οποίο και παρουσίασαν στους συμμαθητές τους. Δυστυχώς, η πίεση της διδακτέας ύλης δεν επέτρεψε να παρουσιαστεί στο σύνολο  των μαθητών του σχολείου μας. Σπείραμε σπόρους  για τη δημιουργία αρωματικών φυτών, τα τοποθετήσαμε στην τάξη  και τα παιδιά ανέλαβαν τη φροντίδα τους. Επίσης, συμμετείχαμε  μαζί με άλλους μαθητές του σχολείου μας στη δημιουργία ενός  μικρού κήπου με αρωματικά φυτά στη τοποθεσία Καστράκι.
Πραγματοποιήσαμε εκδρομή στο εργαστήρι προστασίας και αξιοποίησης αυτοφυών και ανθοκομικών φυτών του ΕΘ.Ι.Α.ΓΕ στη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Εκεί τα παιδιά μπόρεσαν να δουν όλη τη διαδικασία αναπαραγωγής, μελέτης και προστασίας των αυτοφυών βοτάνων και αρωματικών φυτών της Ελλάδας. Είδαν πως χρησιμοποιούνται βιοτεχνολογικές  μέθοδοι και μοριακοί δείκτες για τη βελτίωση των φυτών.
Εκεί τα παιδιά μπόρεσαν να δουν όλη τη διαδικασία αναπαραγωγής, μελέτης και προστασίας των αυτοφυών βοτάνων και αρωματικών φυτών της Ελλάδας. Είδαν πως χρησιμοποιούνται βιοτεχνολογικές  μέθοδοι και μοριακοί δείκτες για τη βελτίωση των φυτών. Μπήκαν σε  ψυγεία σπόρων, θαλάμους αναπαραγωγής φυτών σε ελεγχόμενες συνθήκες  και εργαστήρια  απόσταξης.
 Είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά τις προσπάθειες που γίνονται να παραχθούν από τα φυτά  καλλυντικά   και  προϊόντα  που έχουν αγοραστική ζήτηση.
Μπόρεσαν να γνωρίσουν από κοντά κάποια από τα πιο σπάνια  βότανα της πατρίδας μας περιδιαβαίνοντας στα μονοπάτια της υπαίθρου όπως ήταν τεχνητά δημιουργημένη σε μικρογραφία  εκεί. 

ΒΟΤΑΝΑ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να μάθει όποιος ενδιαφέρεται για τις θεραπευτικές ιδιότητες των βοτάνων είναι πώς να τις αξιοποιεί.

Βασικός κανόνας:

Η δόση είναι πάντα 1-1½ κουταλάκι του γλυκού για κάθε φλιτζάνι νερό.

Όταν έχουμε ρίζες, φλούδες δέντρου ή σκληρά φύλλα καλό είναι να τα κόβουμε σε ψιλά κομμάτια πριν τα χρησιμοποιήσουμε.

Υπάρχουν 3 διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να πάρουμε τις θεραπευτικές ιδιότητες που περιέχονται στα φυτά. Από τη σκληρότητα του φυτού θα εξαρτηθεί ο τρόπος που θα ακολουθήσουμε.

1^ος ΤΡΟΠΟΣ: ΕΓΧΥΜΑ(αφορά τα μαλακά και τρυφερά μέρη του φυτού: φύλλα, άνθη, σπόροι).

Βάζουμε την απαιτούμενη ποσότητα βοτάνου σ’ ένα δοχείο που να κλείνει καλά, για να μη φύγουν τα αιθέρια έλαια. Το περιχύνουμε με βραστό νερό και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 λεπτά. Κατόπιν το φιλτράρουμε και το πίνουμε.

2^ος ΤΡΟΠΟΣ: ΑΦΕΨΗΜΑ (που αφορά τα σκληρότερα μέρη του φυτού: ρίζα, στέλεχος, σκληροί καρποί).

Βάζουμε στη φωτιά το νερό κρύο μαζί με το βότανο που θέλουμε στην κατάλληλη δοσολογία. Μόλις βράσει το νερό, χαμηλώνουμε τη φωτιά και σιγοβράζουμε σκεπασμένο για 2-3 λεπτά ακόμα. Το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 λεπτά. Κατόπιν το φιλτράρουμε και το πίνουμε.

3^ος ΤΡΟΠΟΣ: ΔΙΑΒΡΕΓΜΑ (ΕΜΒΡΕΓΜΑ) (Αυτός ο τρόπος χρησιμοποιείται σε ρίζες και φλοιούς, αλλά και σε φυτά με υψηλή περιεκτικότητα σε βλεννώδεις ουσίες, όπως π.χ. η μολόχα.)

Βάζουμε το φυτό σε κρύο νερό στην κατάλληλη δοσολογία και το αφήνουμε να μουλιάσει 8-12 ώρες. Μετά το ζεσταίνουμε και το σουρώνουμε.

ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ

Σε οξείες περιπτώσεις ασθένειας πρέπει να λαμβάνονται 5-6 φλιτζάνια ροφήματος μοιρασμένα σε γουλιές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Ως θεραπεία (π.χ. ανοιξιάτικη αποτοξίνωση) επίσης 2-3 φλιτζάνια ημερησίως.

Το ίδιο βότανο δεν πρέπει ποτέ να λαμβάνεται καθημερινά για διάστημα μεγαλύτερο των 3 εβδομάδων, διότι υφίσταται ο κίνδυνος του εθισμού και η πιθανότητα να φέρει η θεραπεία τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα («αντίστροφη δράση»).

ΤΑ ΡΟΦΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΒΟΤΑΝΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΙΝΟΝΤΑΙ ΣΚΕΤΑ Η ΜΕ ΜΕΛΙ!

ΑΛΛΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Βάμμα (το φυτό και διάλυμα οινοπνεύματος)

Τα βάμματα, τα διατηρημένα μείγματα αλκοόλ, νερού και βοτάνων είναι πολύ συμπυκνωμένα, έτσι η απαιτούμενη ποσότητα θα είναι λιγότερη απ' ότι στα εγχύματα και το αφεψήματα. Η αναλογία βοτάνου προς το υγρό είναι 1:5 (π.χ. 200 γραμμάρια βοτάνων προς 1 λίτρο υγρού). Μετρήστε την απαιτούμενη ποσότητα του βοτάνου που έχετε διαλέξει μέσα σε ένα σκούρο, με βιδωτό καπάκι δοχείο και σκεπαστέ το με κάποιο αλκοολούχο ποτό, όπως βότκα.

Κρατήστε το βάμμα ερμητικά κλειστό σε ένα ζεστό μέρος και ανακινείτε το μπουκάλι δύο φορές ημερησίως. Μετά από 14 μέρες, στραγγίστε το κατάλοιπο με ένα κομμάτι ύφασμα από μουσελίνα, στύβοντας το καλά. Αποθηκεύστε το σε πολύ καλά βουλωμένα σκουρόχρωμα μπουκάλια. Αν προτιμάτε να μην χρησιμοποιήσετε αλκοόλ, δοκιμάστε ξύδι μηλίτη. Τα βάμματα μπορούν να ληφθούν αδιάλυτα ή με νερό, να προστεθούν σε κομπρέσες ή ροφήματα ή να μπουν σε νερό του λουτρού. Ακόμη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή αλοιφών με την ανάμειξη τους με κερί μελισσών ή βούτυρο κακάο.

Κατάπλασμα (κομπρέσα)

Βοηθούν το σώμα να απορροφήσει τα χημικά συστατικά των βοτάνων μέσω του δέρματος. Για μια κομπρέσα, μουσκέψτε ένα καθαρό κομμάτι από λινό, γάζα ή βαμβάκι σε καυτό αφέψημα ή έκχυμα. Απλώστε το όσο πιο ζεστό γίνεται στην πάσχουσα περιοχή και αλλάξτε το μόλις κρυώσει. Για να φτιάξετε ένα κατάπλασμα, τυλίξτε τα ίδια τα βότανα με λεπτή γάζα ή επιθέστε τα απ' ευθείας στο δέρμα. Αναμείξτε αποξηραμένα βότανα με νερό ή ξίδι μηλίτη για να φτιάξετε ένα ζεστό έκχυμα ή αφέψημα ή τοποθετήστε τα πάνω από κατσαρόλα με νερό που βράζει, ώσπου να μαλακώσουν. Κρατήστε το κατάπλασμα ζεστό και αλλάξτε το όταν κρυώσει. Ένα μπουκάλι με ζεστό νερό τοποθετημένο πάνω στο κατάπλασμα συντελεί στη διατήρηση της θερμότητας για περισσότερο χρόνο.

Εισπνοές

Ετοιμάζουμε το έγχυμα, αφέψημα ή διάβρεγμα και το βάζουμε βραστό σε μια λεκάνη ή ένα μεγάλο μπολ. Κρατάμε το κεφάλι μας πάνω από τη λεκάνη και το καλύπτουμε με μια μεγάλη πετσέτα ή ένα μάλλινο πανί που θα καλύπτει ταυτόχρονα και την περίμετρο της λεκάνης. Παίρνουμε βαθιές εισπνοές για περίπου 10 λεπτά. (Ο τρόπος αυτός μπορεί να εφαρμοστεί και ως ατμόλουτρο προσώπου).

Προσθήκη στο μπάνιο

Με 3 κουταλιές της σούπας από τα επιθυμητά βότανα φτιάχνουμε ένα έγχυμα, το αφήνουμε να «τραβήξει» σκεπασμένο για περίπου 20 λεπτά, το σουρώνουμε και το προσθέτουμε στο νερό του μπάνιου (το προσθέτουμε στην μπανιέρα που έχουμε γεμίσει με νερό).

Λάδια με βότανα

Γεμίστε μέχρι πάνω μια μεγάλη γυάλα με το βότανο, πιέζοντάς το και καλύψτε το τελείως με έλαιο (ελαιόλαδο, ηλιέλαιο ή άλλο λάδι). Βάλτε το καπάκι και αφήστε σε ένα ηλιόλουστο παράθυρο ή σε πηγή θερμότητας (π.χ. σόμπα) για 2-3 εβδομάδες. Μετά συμπληρώστε με νέο βότανο. Ύστερα από μερικές εβδομάδες στραγγίστε και αποθηκεύστε σε αδιαφανή μπουκάλια.

Αλοιφές
Λιώστε  κερί παραφίνης ή  βαζελίνη ή  ζωικό λίπος σε ένα τηγανάκι. Ρίξτε μέσα τα βότανα ανακατεύοντας και θερμάνετε για λίγα λεπτά ή μέχρι τα βότανα να γίνουν εύθρυπτα. Το αποσύρουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε σκεπασμένο μια νύχτα. Την επόμενη το ζεσταίνουμε , το φιλτράρουμε με ένα λινό ύφασμα και το τοποθετούμε σε καθαρά βάζα.

Οι δραστικές ουσίες των φυτών δρουν για περισσότερο χρόνο μέσω του δέρματος και επισπεύδουν την ίαση σε τραυματισμούς, μαγκώματα, μώλωπες και εγκαύματα. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν και για περιποίηση του δέρματος και ως λάδια για μασάζ.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ ΣΤΑ ΦΑΓΗΤΑ

Σε αρμονικές αναλογίες τα διάφορα βότανα, εκτός του ότι καλυτερεύουν τις γεύσεις των φαγητών, βοηθούν τη χώνεψη και δρουν θετικά στο κυκλοφοριακό και το νευρικό σύστημα. Προσθέτουμε ένα μικρό μέρος του βοτάνου κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος, αλλά το μεγαλύτερο μέρος προς το τέλος, έτσι ώστε να μένει το άρωμα του στο φαγητό.

Όταν χρησιμοποιούμε σκληρά φύλλα, ρίζες ή φλούδα δέντρου είναι καλό να τα ψιλοκόβουμε και να τα βάζουμε πιο νωρίς να μαγειρευτούν μαζί με το φαγητό.

Όταν χρησιμοποιούμε βλαστάρια, σπόρους ή μαλακά φύλλα, τα προσθέτουμε προς το τέλος του μαγειρέματος.

ΦΥΛΑΞΗ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ

Τα βότανα πρέπει να φυλάσσονται, χωρίς να τα πιέζουμε, σε κεραμικά ή πήλινα βαζάκια, χάρτινα κουτάκια ή βαμβακερά σακουλάκια με πυκνή ύφανση και να προστατεύονται από το φως και την υγρασία. Μέσω της μακρόχρονης αποθήκευσης τα φυτά χάνουν τις θεραπευτικές τους ιδιότητες και το άρωμα τους. Γι’ αυτό είναι καλό να αντικαθίστανται ετησίως με φρέσκα. Υπολείμματα μπορούν να χρησιμέψουν ως προσθήκη στο μπάνιο, φυσικό λίπασμα ή σε αρωματικά μαξιλαράκια.

Θα πρέπει όμως να τονίσουμε την ανάγκη για προσεκτική χρήση των διαφόρων φυτών. Στην αρχαιότητα η διαφορά μεταξύ του ιάματος και του δηλητηρίου ήταν πολύ λεπτή. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν και τα δύο "φάρμακον" και η λαϊκή παράδοση ονομάζει το δηλητήριο "φαρμάκι". Από τότε μέχρι σήμερα οι πολλαπλές επιδράσεις των βοτάνων , όπως βέβαια και οι ιδιότητές τους, δεν έχουν αλλάξει.

Το σίγουρο είναι πάντως πως η φύση φρόντισε να μας προικίσει με όλα εκείνα που είναι απαραίτητα για την καλή διαβίωση και υγεία του ανθρώπου και εναπόκειται σε μας να τα διαχειριστούμε σωστά

ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΙΘΕΡΙΟΥ ΕΛΑΙΟΥ

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να βγάλεις τα αιθέρια έλαια από ένα φυτό. Η απόσταξη είναι ο καλύτερος και ο αρχαιότερος. Η διαδικασία που χρησιμοποιείται για την απόσταξη αιθερίων ελαίων είναι η απόσταξη με ατμό. Η διαδικασία αυτή ξεκινά στη Περσία τον 11ο αιώνα . Κατά τη διάρκεια των αιώνων η διαδικασία της απόσταξης και ο εξοπλισμός έχουν τελειοποιηθεί και εκσυγχρονιστεί. Παρ΄όλα αυτά η βασική ιδέα παραμένει η ίδια. Τα αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται στα αρώματα, τα χειροποίητα σαπούνια, τα άλατα λουτρών, τις λοσιόν και σε προϊόντα φροντίδας του σώματος. Τα πτητικά συστατικά τους χρησιμοποιούνται χωριστά ή συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα καινούριο αρωματικό μπουκέτο.

Υπάρχουν τρεις παραλλαγές για τη διαδικασία απόσταξης :

Η υδροαπόσταξη: είναι η απλούστερη από τις διαδικασίες και επιτυγχάνεται όταν το φυτό τοποθετηθεί μέσα στο νερό, το οποίο βράζει. Ενώ αυτή η μέθοδος είναι απαραίτητη για ορισμένα φυτά, ιδιαίτερα τα ξυλώδη, η απόσταξη ελαίων από φυτά όπως η λεβάντα, λειτουργεί καλύτερα με τις μεθόδους του ατμού που αναφέρονται παραπάνω.

Απόσταξη με νερό και ατμό: είναι μια διαδικασία όπου το φυτό τοποθετείται μέσα στον άμβυκα πάνω από το βραστό νερό μέσω ενός πλέγματος ή σχάρας όπως αναφέραμε παραπάνω με αποτέλεσμα, ο ατμός να διαπερνά περισσότερο από το φυτικό υλικό, παρέχοντας μεγαλύτερη απόδοση ελαίου από ότι η μέθοδος της υδροαπόσταξης.

Απόσταξη με ατμό: σε αυτή τη μέθοδο ο ατμός παράγεται σε μια ατμόγεννήτρια και στη συνέχεια εισάγεται κάτω από το φυτικό υλικό. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι το φυτικό υλικό μπορεί να επεξεργαστεί ευκολότερα, χωρίς να χρειάζεται να έρθει σε επαφή με το νερό αποφεύγοντας έτσι την αλλοίωση των συστατικών του ελαίου.

Όλες αυτές οι μέθοδοι λειτουργούν με τον ίδιο βασικό τρόπο. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση του εξαγόμενου ατμού μέσω ενός θερμαινόμενου μείγματος της πρώτης ύλης. Διοχετεύεται θερμότητα στον άμβυκα και η θερμότητα του ατμού σπάει τις ίνες του φυτού. Η θερμότητα αυτή είναι αρκετή για να απελευθερώσει τα αιθέρια έλαια, τα οποία παρασύρονται από τους υδρατμούς έξω από τον άμβυκα. Το μείγμα ατμού και ελαίων ψύχεται και συμπυκνώνεται, παράγοντας συνήθως ένα στρώμα αιθέριου ελαίου και ένα στρώμα νερού. Δεδομένου ότι το αιθέριο έλαιο και το νερό έχουν διαφορετικές πυκνότητες, (το αιθέριο έλαιο είναι ελαφρύτερο από το νερό), το αιθέριο έλαιο ανεβαίνει στην κορυφή. Η απόσταξη των διάφορων αρωματικών φυτών και των λουλουδιών μπορεί να οδηγήσει σε δύο προϊόντα. Το ένα είναι το αιθέριο έλαιο και το άλλο το ανθόνερο, που είναι νερό στο οποίο είναι διαλυμένη μικρή ποσότητα αιθέριου ελαίου.

  ΑΛΘΑΙΑ

Η Αλθαία χρησιμοποιείται για τις αντιβηχικές, μαλακτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της. Κατευνάζει τους μυϊκούς πόνους, εξαφανίζει τους μώλωπες, ωριμάζει τα αποστήματα, καταπολεμά τις ουλίτιδες και τις άφθες, επουλώνει τις πληγές. Βοηθάει τα κουρασμένα νεφρά, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα, καταπραΰνει τους ερεθισμούς. Είναι ευεργετική στις φλεγμονές και τις παθήσεις του πεπτικού (στοματίτιδα, φαρυγγίτιδα, έλκος στομάχου, εντέρων), του αναπνευστικού (λαρυγγίτιδα, στηθάγχη, βρογχίτιδα) και του ουροποιητικού συστήματος (κυστίτιδα, ψαμμίαση , πέτρες στα νεφρά).

Καταπολεμά τον έντονο και ξερό βήχα και το κρυολόγημα και δρα ως ήπιο αποχρεμπτικό . 

Αρμπαρόριζα

Το Πελαργόνιον το βαρύοσμον το κοινό του όνομα είναι αλμπαρόριζα ή αρμπαρόριζα, ενώ πολλές φορές αναφέρεται και ως γεράνιο, γεράνι, πελαργόνι, στη Λέσβο χρυσαχί, στην Κύπρο  κιούλι, στη Δυτική Μακεδονία μοσχόφυλλο.Πρόκειται για ένα πολυετές ποώδες φυτό με τρυφερούς βλαστούς  οι οποίοι δεν ξυλοποιούνται. Αναπτύσσεται πολύ γρήγορα. Τα φύλλα έχουν γκριζοπράσινο χρώμα με οδωντωτές απολήξεις, είναι χνουδωτά και με πολύ μεγάλες εγκολπώσεις και έντονη αρωματική ευωδιά. Τα άνθη του φέρουν 5 πέταλα και τα χρώματα που συναντάμε τα άνθη του είναι στις αποχρώσεις του ροζ και του μωβ. Είναι φυτό με ταχύτατη ανάπτυξη, το οποίο προτιμάει τις ηλιόλουστες ή και ημισκιαζόμενες θέσεις. Το έδαφος θα πρέπει να είναι ελαφρύ (πλούσιο σε άμμο) ώστε να αποστραγγίζει πολύ καλά. Οι ρίζες του δεν ανέχονται την υπερβολική υγρασία.

Δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό σε θρεπτικά στοιχεία και μπορεί να αναπτυχθεί ικανοποιητικά ακόμα και σε πολύ άγονα εδάφη. Σε εντατικές καλλιέργειες του για την παραγωγή αιθέριων ελαίων απαιτεί 3-4 μονάδες φωσφόρου και καλίου ανά στρέμμα και 7-8 μονάδες αζώτου ανά στρέμμα. Είναι ευαίσθητο στο ψύχος. Έτσι στην Ελλάδα το συναντάμε κυρίως στις παράκτιες περιοχές όπου οι χειμώνες είναι ήπιοι. Χρησιμοποιείται πολύ στην βιομηχανία αρωμάτων, στη ζαχαροπλαστική και στη μαγειρική. Τα γλυκερά φύλλα της χρησιμοποιούνται στις μαρμελάδες και στα γλυκά του κουταλιού και προστίθενται στις κομπόστες σταφύλι και κυδώνι. Επειδή χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό λουκουμιών.Η αρμπαρόριζα μετά από πολλαπλές επιστημονικές έρευνες απεδείχθη ως ένα από τα πλέον χρήσιμα φυσικά προϊόντα με σειρά από θεραπευτικές ιδιότητες. Θεωρείται από τα πλέον αποτελεσματικά κατά της ναυτίας, ως παυσίπονο κατά της αρθρίτιδας, ανακουφίζει από τις ημικρανίες και μειώνει την χοληστερόλη.

 

ΑΧΙΛΛΕΙΑ

 Θαμνώδες φυτό που φυτρώνει στις άκρες των επαρχιακών δρόμων κυρίως της Ευρώπης, της Δυτικής Ασίας και της Βόρειας Αμερικής. Φθάνει περίπου στο 1 μέτρο, τα φύλλα της μοιάζουν με αυτά τις φτέρης και τα λουλούδια της βγαίνουν σε δέσμες με ρόζ ή λευκές αποχρώσεις.
Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Αχιλλέας κατά την διάρκεια του Τρωικού πολέμου περιποιόταν τις πληγές των στρατιωτών του με την Αχιλλεία. Ομοίως οι Αγγλοσάξονες θεράπευαν τις πληγές που προκαλούνταν από σίδερο. Δεν είναι καθόλου παράξενο που η Αχιλλέα αποκαλείται επίσης «το βότανο των στρατιωτών». Τέλος, οι Σουηδοί την πρόσθεταν στην μπύρα τους για διεγερτικούς σκοπούς.
Είναι αντιφλογιστική, αντισηπτική, αντισπασμωδική, στυπτική, χολαγωγός, διουρητική, αποχρεμπτική, αντιπυρετική, διεγερτική, τονωτική, υποτασική.
Δρα απευθείας στον μυελό των οστών και διεγείρει την ανανέωση του αίματος. Τονωτικό στο αγγειακό σύστημα, βελτιώνει τις κυκλοφοριακές διαταραχές όπως για παράδειγμα τους κιρσούς και τις αιμορροΐδες.

Την Αχιλλέα τη χιλιόφυλλο, τη χρησιμοποιούσαν παλαιότερα για να σταματήσουν την έντονη αιμορραγία από πληγές καθώς έχει αιμοστατικές ιδιότητες. Μπορεί η επούλωση να είναι αργή αλλά είναι σίγουρη ειδικά όταν πρόκειται για φλεγμονώδεις πληγές, κοψίματα, σκασμένα χέρια και έλκη.

Ιδιαίτερα χρήσιμη για το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Αντιμετωπίζει την άτακτη έμμηνο ρύση, βαριάς μορφής εμμηνόρροια, προβλήματα εμμηνόπαυσης, φλεγμονές ωοθηκών, πρόπτωση της μήτρας και ινώματα.

Διεγείρει την έκκριση των γαστρικών και εντερικών αδένων και βελτιώνει τη δυσπεψία, τη διάρροια και τον μετεωρισμό. Επίσης, διεγείρει την έκκριση χολής βοηθώντας στην πέψη των λιπών .

Βοηθάει στα εμπύρετα κρυώματα και την συμφόρηση. Προάγει την εφίδρωση διεγείροντας τους αδένες και προκαλώντας καθαριστική και δροσιστική δράση. Είναι χρήσιμη τόσο για την ουρολοίμωξη όσο και για την ακράτεια των ούρων.

Οι αναλγητικές της ιδιότητες μπορούν να φανούν χρήσιμες σε πόνους της μέσης, ρευματικούς πόνους και πονοκεφάλους. Τέλος, λέγεται ότι απωθεί τα κουνούπια.

Οι στυπτικές της ιδιότητες ισορροπούν τις λιπαρές επιδερμίδες. Είναι επίσης γνωστή ως τονωτικό και μαλακτικό για το δέρμα της κεφαλής. Της αποδίδεται επίσης διεγερτική δράση στην τριχοφυΐα και πιθανώς να αντιμετωπίζει την τριχόπτωση ακόμη και την φαλάκρα.

Εκτεταμένη χρήση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους και ερεθισμούς στις ευαίσθητες επιδερμίδες. Αρκετά ισχυρή και να αποφεύγεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

ΒΑΛΣΑΜΟΧΟΡΤΟ- ΥΠΕΡΙΚΟ 

Το βάλσαμο (επιστ. Υπερικόν το διάτρητον, ) είναι φυτό του γένους Υπερικόν. Ήταν γνωστό ως υπερικό στην Αρχαία Ελλάδα, ενώ στη νεότερη Ελλάδα είναι γνωστό ως βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο. Το υπερικό ή βαλσαμόχορτο απασχόλησε τη θεραπευτική από την αρχαιότητα: ο Γαληνός και ο Διοσκουρίδης  το αναφέρουν ως διουρητικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, αιμοστατικό.
Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν ως επουλωτικό στις πληγές που γινόντουσαν από τα σπαθιά, εξ ου κι η ονομασία του σπαθόχορτο.
Το βαλσαμόχορτο είναι μια χαμηλή πολυετής πόα με ελαφρά ξυλώδη κλαδιά και κατακίτρινα χαρακτηριστικά λουλούδια που ανθίζουν στις κορφές του από τον Ιούνιο μέχρι και το Σεπτέμβριο.
Tο βάλσαμο θεωρείται:
Αντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό, αντισπασμωδικό και βελτιωτικό της ποιότητας του ύπνου σε αϋπνίες.
Αντιφλογιστικό και επουλωτικό για εγκαύματα και πληγές.
Οτι πετυχαίνει την αντιμετώπιση ελάσσονων τραυματισμών και εγκαυμάτων και των μυαλγιών.
Τονωτικό και διεγερτικό για εξασθενημένους οργανισμούς.
Καταπραϋντικό και ανακουφιστικό σε βρογχίτιδα, βήχα, άσθμα.
Ρυθμιστικό της έμμηνου ρύσεως.
Διουρητικό.
Σπασμολυτικό.
Για στομαχικές-εντερικές διαταραχές.
Αντιπυρετικό και παυσίπονο.
 Εκτός από τη θεραπευτική του χρήση, έχει χρησιμοποιηθεί και ως πρώτη ύλη για την παραγωγή κίτρινης και κόκκινης βαφής που προοριζόταν για το χρωματισμό μάλλινων και μεταξωτών νημάτων. Τέλος, αποτελούσε βασικό συστατικό στη διαδικασία ταρίχευσης των νεκρών, από όπου και η λέξη «βαλσάμωμα».

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ

Ο βασιλικός είναι αρωματικό ετήσιο,

 ποώδες φυτό της οικογένειας των


Χειλανθών και της τάξης των 


σωληνανθών. Η καταγωγή του είναι

 από την Ινδία και το Ιράν και σήμερα

 καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του

 κόσμου. Η ονομασία "βασιλικός" του

 αποδόθηκε καθώς, σύμφωνα με θρύλο,

 φύτρωσε στο σημείο όπου ο Μέγας

 Κωνσταντίνος και η μητέρα του Αγία

 Ελένη ανακάλυψαν τον Τίμιο Σταυρό.

Τα φύλλα του είναι ωοειδή, μυτερά,

 ακέραια ή οδοντωτά, πράσινα

 (έντονα ή σκούρα σε ορισμένες

 ποικιλίες). Τα άνθη του είναι μικρά και


 λευκά ή λευκορόδινα.

Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορες ποικιλίες που διακρίνονται για το μέγεθος

 των φύλλων (μικρόφυλλες και πλατύφυλλες). Ο βασιλικός καλλιεργείται ως

 καλλωπιστικό φυτό σε γλάστρες και κήπους και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται

 αποξηραμένα ως καρύκευμα και αφέψημα. Περιέχουν αιθέριο έλαιο που κύριο

 συστατικό του είναι η λιναλοόλη και η μεθυλοχαβικόλη και χρησιμοποιείται

 στην αρωματοποιία.

  Με την ονομασία βασιλικός είναι γνωστά και άλλα είδη που βρίσκονται σε 

τροπικές περιοχές. Είναι θάμνοι μικρού ύψους και καλλιεργούνται και ως 

 καλλωπιστικοί. Ένα από τα είδη αυτά έχει την ονομασία φυτό του πυρετού και

 στις περιοχές της Δυτικής Αφρικής χρησιμοποιείται ως αντιπυρετικό

Στην Ελλάδα είναι από τα πιο κοινά οικιακά φυτά. Χρησιμοποιείται στη λαϊκή

 φαρμακευτική ως βότανο καθώς πιστεύεται πως είναι καλό διουρητικό,

 καταπραΰνει το στομαχόπονο και το πονοκέφαλο ενώ στην αρχαιότητα τον

 χρησιμοποιούσαν ως επίθεμα μετά από δάγκωμα εντόμου, σκορπιού ή και

 φιδιού.

ΒΗΧΙΟ

Το Βήχιον ή αλλιώς Χαμολεύκη ανήκει στην οικογένεια Asteraceae. Είναι ποώδες, πολυετές φυτό με χοντρό ρίζωμα, πολύβλαστο με φωτεινά κίτρινα άνθη. Το άνθος του μοιάζει με κίτρινη μαργαρίτα (ή και του Ταραξάκου) και αρχίζει να ανθίζει μέσα στο Φλεβάρη, ακόμη και σε χιονισμένο έδαφος. Χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν έχει φύλλα όταν ανθίζει. Τα φύλλα του μοιάζουν με του κισσού και θα βγουν μετά την άνθησή του. Το συναντούμε σε Ευρώπη, Βόρειο Ασία, Αμερική και σε υψόμετρο πάνω από 300 μέτρα. Στη χώρα μας βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα βουνά και προτιμάει αργιλοασβεστώδη και υγρά εδάφη. Θα το βρείτε ανθισμένο αυτή την εποχή και μέχρι τέλη Απριλίου σε μεγάλο υψόμετρο.

Eίναι πολύ γνωστό ως φαρμακευτικό φυτό από την αρχαιότητα. Βήχιον το ονόμασε ο Διοσκουρίδης που το θεωρούσε ως το πιο δραστικό αντιβηχικό. Στη λαϊκή ιατρική το συνιστούν κατά του βήχα όπως και φαρμακευτικές εταιρίες το χρησιμοποιούν στα αντιβηχικά σκευάσματα και φίλτρα για καπνιστές. Θαυματουργό λοιπόν αντιβηχικό αλλά και με αποχρεμπτικές μαλακτικές αντικαταρροϊκές ιδιότητες.

Χρησιμοποιείται για βρογχίτιδες λαρυγγίτιδα άσθμα και στα περισσότερα προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος,Εξωτερικά χρησιμοποιείται για ανακούφιση από ρευματικούς μυϊκούς πόνους.

Πίνεται ως έγχυμα.

 ΓΑΡΙΦΑΛΟ

Ένα από τα πιο γνωστά μπαχαρικά το γαρίφαλο, προέρχεται από τους ξηρούς οφθαλμούς του γαριφαλόδεντρου. Παλαιότερα είχε μεγάλη σημασία και εμπορική κίνηση.

Η γεύση του γαρίφαλου είναι δυνατή και χαρακτηριστικά καυστική και το άρωμα του ευχάριστο και καυστικό. Χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό κρεάτων, στη ζαχαροπλαστική, στην αρτοποιία, στην ποτοποιία, κυρίως για τον αρωματισμό των λικέρ. Το μήκος του φτάνει τα 2 εκατοστά και περιέχει ισχυρό αιθέριο έλαιο σε ποσοστό περίπου 25%.Το αιθέριο έλαιο αυτό, γνωστό ως γαριφαλέλαιο, εξάγεται από τα γαρίφαλα με απόσταξη και χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική στον καθαρισμό των μικροσκοπίων, στην αρωματοποιία και στην παρασκευή διαφόρων σκευασμάτων για τον καθαρισμό του στόματος.

Η Ινδονησία είναι πρώτη παγκοσμίως στην παραγωγή γαρίφαλων με 88.000 τόνους ετησίως. Ακολουθούν η Μαδαγασκάρη, η Σρι Λάνκα και τα νησιά Κομόρες

Θεραπευτικές χρήσεις Το γαρύφαλλο διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος, ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος, διεγείρει τις στομαχικές λειτουργίες και καθαρίζει από βακτήρια το στομάχι το δέρμα τα νεφρά τα έντερα τα πνευμόνια και τους βρόγχους. Σε περίπτωση πονόδοντου ενδείκνυται το μάσημα του.

Γιασεμί

Τα φρέσκα λουλούδια γιασεμί περιέχουν μεγάλη ποσότητα αιθερική πετρελαίου.  Εκτός από αυτό το πετρέλαιο, τα λουλούδια περιέχουν επίσης benzilic οξικό, linalcohol, benzilic αλκοόλ, ινδόλιο και jasmon. Όλες αυτές οι ουσίες προσδίδουν γιασεμί αφροδισιακές ιδιότητες. Μεταξύ των άλλων ιδιοτήτων του γιασεμί είναι: η βελτίωση της πέψης, βοηθητικό προϊόν για την αποβολή των τοξινών και το χάσιμο βάρους. Βοηθούν, επίσης, την επιτάχυνση του  μεταβολισμού, βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος και είναι γνωστό συνήθως για το αφροδισιακό αποτέλεσμα που επιφέρουν.

Δάφνη

 

Είναι θάμνος ή μικρό δέντρο. Τα φύλλα του είναι εναλλασσόμενα, ακέραια, λογχοειδή, βαθυπράσινα με μικρό μίσχο και με ελαφρά κυματοειδή μορφή. Η οσμή τους είναι αρωματική και η γεύση τους είναι λίγο πικρή. Τα άνθη βγαίνουν το Μάρτιο με Απρίλιο. Ο καρπός είναι δρύπη με σαρκώδες περικάρπιο και μεγάλο σπέρμα. Το χρώμα του είναι κυανόμαυρο ή μαύρο όταν ωριμάσει, σχήμα ωοειδές και μέγεθος μικρής ελιάς. Από τους καρπούς παράγεται το δαφνέλαιο, που έχει μορφή αλοιφής και στη συνηθισμένη θερμοκρασία είναι πράσινο. Η δάφνη προσθέτει υπέροχη γεύση σε σούπες, σάλτσες και βραστά φαγητά. Επίσης χρησιμοποιείται φαρμακευτικά από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο από τα πολύ παλιά χρόνια. Το αιθέριο έλαιο της δάφνης χρησιμοποιείται για μασάζ σε πιασμένους μυς αλλά και σε ρευματοπάθειες. Λέγεται ότι το υπέροχο άρωμα της καθαρίζει το μυαλό και φέρνει διαύγεια. Ακόμη και ότι μπορεί να ηρεμήσει την υστερία. Ένα άλλο παραδοσιακό γιατροσόφι θέλει τη δάφνη να ανακουφίζει από τους πόνους στο στομάχι και να ρίχνει τον πυρετό.

 

 

Δενδρολίβανο

 

Επιστημονική ονομασία: Rosmarinus officinalis-Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός.

Πολυετές αειθαλής θάμνος που φθάνει, μέχρι το ενάμισυ μέτρο ύψος. Τα φύλλα του είναι βελονοειδή στενά σκουροπράσινα και τα άνθη του μικρά ελαφρώς γαλάζια-μωβ. Στη βοτανοθεραπευτική χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα ανθισμένα μέρη του και συλλέγεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιότερα ως λιβάνι γι αυτό λεγόταν και λιβανόδενδρο. Στα νοσοκομεία παλιά έκαιγαν δεντρολίβανο για να απολυμάνουν τον αέρα.

Το δεντρολίβανο είναι θερμαντικό και διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο και βελτιώνει τη συγκέντρωση και τη μνήμη. Είναι χρήσιμο για τους νευρικούς πονοκεφάλους και τις ημικρανίες.

Ενισχύει την ανάπτυξη της τριχοφυΐας, κάνοντας εντριβές μαζί με ρίζες τσουκνίδας και ρίζες λάπατου, μουσκεμένες σε οινόπνευμα.

Ανεβάζει τη διάθεση και είναι χρήσιμο σε περιπτώσεις κατάθλιψης ήπιας έως μετρίως σοβαρής μορφής. Τα μπάνια που γίνονται με αφέψημα δεντρολίβανου βοηθούν αυτούς που υποφέρουν από ρευματισμούς στις αρθρώσεις. Είναι αποχρεμπτικό και βοηθάει στο βήχα στο άσμα σε βρογχίτιδες και στη γρίπη.

Η σκόνη από τα κονιοποιημένα φύλλα του δεντρολίβανου επουλώνει τις πληγές.

Το αφέψημα του δεντρολίβανου είναι και κατά της λιποθυμίας και των ζαλάδων.

Κοπανισμένο φρέσκο δεντρολίβανο κάνοντάς το κατάπλασμα ξεραίνει τις αιμορροΐδες.

Βρασμένο δεντρολίβανο με κρασί βοηθάει στον ύπνο.

Γενικά θεωρείται αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό και αντιρρευματικό, τονωτικό της καρδιάς και της όρασης αλλά και κατά του διαβήτη.

Το δεντρολίβανο το χρησιμοποιούσαν παλιά στο κρασί για να μην χαλάσει και να του δώσει άρωμα.

Το δεντρολίβανο διώχνει και αυτό τους σκόρους και τα διάφορα έντομα από τα διπλανά φυτά.

Δυόσμος

Ο δυόσμος (επιστημονική ονομασία Mentha spicata, Μίνθη η σταχυώδης) είναι είδος μέντας το οποίο είναι ιθαγενές της Ευρώπης και της Νοτιοδυτικής Ασίας. Ο δυόσμος πέρα από τη χρήση του ως αντισπασμωδικό, τονωτικό και χωνευτικό βότανο, χρησιμοποιείται για να αρωματίσει διάφορα φαγητά. 

Εκτός από διαιτητικές ίνες, ο δυόσμος περιέχει φολικό οξύ, ριβοφλαβίνη, βιταμίνες Α, Β6, Ε, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, κάλιο, μαγγάνιο και χαλκό. Λόγω λοιπόν των συστατικών του χρησιμοποιείται σε γαργάρες για θεραπεία πληγών του στόματος, ουλίτιδας, φαρυγγίτιδας και αμυγδαλίτιδας, ως αντίδοτο στην κακοσμία του στόματος, ως χωνευτικό και καταπραϋντικό της γαστρεντερικής δυσφορίας, ως ηρεμιστικό, για την τόνωση της μνήμης, τη θεραπεία των σκασμένων χεριών και της πιτυρίδας . Θεωρείται ότι προσφέρει ανακούφιση στην αϋπνία, τον πονοκέφαλο, τον πονόδοντο (από αποστήματα), στους ρευματόπονους και τον πόνο των κλειδώσεων με το τρίψιμο φρέσκων φύλλων στις πονεμένες περιοχές. Προτείνεται, εκτός των άλλων, ως ρόφημα για την ανακούφιση της οστεοαρθρίτιδας, επειδή αναστέλλει τις χρόνιες και οξείες φλεγμονές. Επιπλέον μειώνει τα τριγλυκερίδια αλλά και τις αρσενικές ορμόνες σε άντρες και γυναίκες που τον πίνουν συχνά σε αφέψημα (η τεστοστερόνη υπάρχει και στον γυναικείο οργανισμό)

Το αιθέριο έλαιο του δυόσμου έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση. . Ως εκ τούτου χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό αλλά και ως μέσο συντήρησης των τροφίμων. Ο ψεκασμός της φλούδας της πατάτας με αιθέριο έλαιο δυόσμου παρατείνει την αποθήκευσή της έως και έναν χρόνο χωρίς να φυτρώνει, ενώ ψεκασμοί με δυόσμο γενικώς εφαρμόζονται όπου χρειάζεται να εξαλειφθούν παράσιτα και ζωύφια. Ίσως γι΄ αυτό κάποιες νοικοκυρές αποθηκεύουν τα όσπρια μαζί με φυλλαράκια δυόσμου, ώστε να συντηρηθούν καλύτερα.

Αν έχεις ενδείξεις ότι στο σπίτι της πόλης ή το εξοχικό έχουν κάνει την εμφάνισή τους ποντίκια, τότε σκόρπισε φύλλα (προτιμότερο φρέσκα) δυόσμου στο διάβα τους. Καθώς τα τρωκτικά αντιπαθούν τη μυρωδιά του, θα μαζέψουν τα μπογαλάκια τους για να αναζητήσουν αλλού φωλιά.
Αν σε περιτριγυρίζουν κουνούπια, κάνε το όπως οι αρχαίοι: Τρίψε επάνω στο σώμα σου (χέρια, πόδια) φρέσκο δυόσμο. Αυτό θα απωθήσει τα ενοχλητικά έντομα, που επίσης αντιπαθούν τη μυρωδιά του.


                                                               

 ΘΥΜΑΡΙ 

Είναι ένας χαμηλός, πολυετής με μεγάλη αντοχή θάμνος. Έχει πολύ δυνατό και ευχάριστο άρωμα. Ανθίζει το καλοκαίρι και βγάζει μικρά ανθάκια χρώματος μωβ στις κορυφές των κλαδιών του. Φυτρώνει σε άγονες περιοχές σ’ ολόκληρη την Ελλάδα.

Εξαιρετικά χρήσιμο φυτό και από τα καλύτερα αντισηπτικά και τονωτικά βότανα. Το εκχύλισμά του μπορεί να προλάβει το κρύωμα, ρίχνει τον πυρετό, καταπολεμά τη γρίπη, τις εντερικές διαταραχές και δερματικές λοιμώξεις. Αντισπασμωδικό των πεπτικών οδών, διευκολύνει την πέψη, ηρεμεί τις νευρικές συσπάσεις του στομάχου και του εντέρου. Ακόμη βοηθά στην μείωση του άγχους και της πνευματικής κατάπτωσης.

Η χρησιμότητά του ήταν γνωστή από την αρχαιότητα: Οι Αρχαίοι Έλληνες το χρησιμοποιούσαν για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, οι Ρωμαίοι στρατιώτες έκαναν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι για να νοιώθουν δυνατοί και οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν για τις αρωματικές του ιδιότητες. Πάντως, ένα ζεστό μπάνιο με νερό που περιέχει εκχύλισμα θυμαριού, προσφέρει ευεξία, ξεκούραση και ανακουφίζει από τους πόνους των ρευματικών παθήσεων. Καταπολεμά την ψωρίαση και την ακμή. Η θυμόλη, που περιέχει, έχει αποδειχτεί επίσης αποτελεσματική στην καταπολέμηση των μυκήτων που συχνά μολύνουν τα νύχια των ποδιών.

Από τα καλύτερα μυρωδικά για τα ψητά κρέατα.

 

ΙΡΙΣ

Η ίρις περιλαμβάνει περίπου 300 είδη που ευδοκιμούν στις εύκρατες χώρες. Στην Ελλάδα βρίσκουμε 10 από αυτά.

Τα σπέρματα, οι ρίζες και τα φύλλα των περισσοτέρων εξ αυτών περιέχουν μια τοξική ουσία στην οποία οφείλονται πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες καθώς και μια πτητική κετόνη, την ιράνη, στην οποία οφείλονται οι αρωματικές τους ιδιότητες.

Ιδιαίτερα η ρίζα περιλαμβάνει πολλών τύπων φυσικά φλαβονοειδή. Οι φλαβονοειδείς ενώσεις διαθέτουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιμικροβιακές, αντι-καρκινικές ιδιότητες όπως επίσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση αλλεργιών, για την καταστολή μετα-εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων και για καρδιαγγειακές θεραπείες. Επίσης, υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης φλαβονοειδών και της μείωσης του κινδύνου για πρόκληση στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικών επεισοδίων και πολλών ειδών καρκίνου όπως έχει αποδειχθεί μέσα από πολυάριθμες επιδημιολογικές μελέτες.

Καλέντουλα

Η Καλέντουλα είναι ένα όμορφο αγριολούλουδο, πολύ συνηθισμένο στην Ευρωπαϊκή ύπαιθρο. Ανήκει στην οικογένεια των σύνθετων που αποτελούν την μεγαλύτερη οικογένεια στο φυτικό βασίλειο. Είναι συγγενικό φυτό με τη μαργαρίτα. Η καλέντουλα είναι μονοετές φυτό με άνθη έντονα κίτρινα ή πορτοκαλί. Η περίοδος ανθοφορίας της είναι πολύ μεγάλη και κρατάει από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Οκτώβριο. Η καλέντουλα αναπτύσσεται κυρίως σε χαμηλότερα υψόμετρα και συναντάται σε χωράφια, πλαγιές και άκρες δρόμων. Χρησιμοποιείται επίσης και ως καλλωπιστικό.

Η καλέντουλα εξωτερικά χρησιμοποιείται στις πληγές , είναι κατά του εκζέματος, εφιδρωτική, κατά των τσιμπημάτων της σφίγγας και της μέλισσας και κατά των κρεατοελιών. Συντηρεί και διατηρεί υγιή τα αιμοφόρα αγγεία. Είναι και κατά της ακμής, με επαλείψεις.

Το τσάι των ανθών της απομακρύνει τους κιρσούς. Η αλοιφή είναι ευεργετική στο "άγριο δέρμα”

 

ΚΑΨΕΛΛΑ

Η καψέλλα (capsella busrsa- pastoris, Αγγλικά: shepherd's purse) λέγεται και αγριοκαρδαμούδα και ανήκει στην οικογένεια των

Σταυρανθών (Crucifer).

Είναι διετές συνήθως φυτό με ανθοφόρο βλαστό που φθάνει τα 50 εκ. ενώ οι καρποί της καψέλλας είναι πράσινοι τριγωνικοί, σαν

πουγκιά μικρά.

Το βότανο έχει διουρητικές ιδιότητες και συνιστάται στις κυστίτιδες και σε παθήσεις του δέρματος.

Επειδή έχει στυπτικές ιδιότητες, είναι καλό και για την διάρροια.

Κιχώριο

 Το κιχώριο είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες από την Αρχαία Αίγυπτο. Είναι πολυετής πόα που φτάνει το 1 μέτρο ύψος. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή, ενώ το χρώμα του άνθους του είναι συνήθως μπλε και λιγότερο συχνά ροζ ή λευκά. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο και κυρίως σε εύκρατο κλίμα. Η γεύση του είναι ιδιαίτερα πικρή, αλλά αν μαγειρευτεί (σε πίτες, σε σάλτσες κ.λπ.) δεν είναι τόσο έντονη. Η ρίζα του κιχωρίου είναι πολύ διαδεδομένη στην Ευρώπη ως υποκατάστατο του καφέ και χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική. Η ρίζα είναι ιδανική τροφή για διαβητικούς.Οι ρίζες του φυτού χρησιμοποιούνται ως καρυκεύματα σε σούπες, σάλτσες και  ζωμούς, και προσδίδουν  ένα πλούσιο βαθύ χρώμα . Η ψημένη ρίζα χρησιμοποιείται ως ένας χωρίς καφεΐνη καφές ή ως υποκατάστατο νόθευσης.

Το φυτό έχει μια μακρά ιστορία θεραπευτικών χρήσεων και έχει ιδιαίτερα μεγάλη αξία για τις τονωτικές του ιδιότητες πάνω στο ήπαρ και το πεπτικό σύστημα. Η ρίζα και τα φύλλα του είναι ορεκτικά, χολαγωγά, καθαριστικά, πεπτικά, διουρητικά, υπογλυκαιμικά, καθαρτικά και τονωτικά . Οι ρίζες είναι πιο ενεργές ιατρικά. Ένα αφέψημα της ρίζας έχει αποδειχθεί ότι είναι επωφελές στην αγωγή του ίκτερου, της διόγκωσης του ήπατος και τους ρευματισμούς. Ένα αφέψημα του προσφάτως συγκομιζομένου φυτού χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της πέτρας στα νεφρά. Οι ρίζες μπορούν να χρησιμοποιηθούν φρέσκες ή αποξηραμένες και είναι καλύτερο να συγκομίζονται το φθινόπωρο . Τα φύλλα συλλέγονται όταν το φυτό είναι σε ανθοφορία και μπορούν να ξηραίνονται για χρήση αργότερα. Τα εκχυλίσματα ρίζας προκαλούν βραδύτερους και ασθενέστερους καρδιακούς παλμούς.

Λεβάντα

Πρόκειται για φυτό φρυγανώδες και πολύκλαδο, με όρθιους βλαστούς που φύονται από τη βάση. Είναι, συνεπώς, θάμνος, με ύψος 30 έως 80 εκατοστά. Έχει γκριζοπράσινα φύλλα, στενά ως λογχοειδή. Οι ανθοφόροι βλαστοί καταλήγουν σε τύπου στάχεος.

Κύριο συστατικό του είναι η χημική ένωση οξικό λιναλύλιο. Εκτός αυτού, περιέχει αλκοόλες.Το αιθέριο έλαιο της λεβάντας χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, τη σαπωνοποιία και στη φαρμακευτική ως τονωτικό και αντικαταρροϊκό. Τα άνθη του τοποθετούνται στις ντουλάπες, τις αρωματίζουν και διώχνουν το σκώρο. Επίσης θεωρούνται ότι ενεργούν κατά του βήχα, του άσθματος, του κοκίτη, της γρίπης και της λαρυγγίτιδας. Η λεβάντα καταπραΰνει τους νευρόπονους του στομάχου και ηρεμεί το νευρικό σύστημα, γιατί δρα ως χαλαρωτικό. Είναι ιδανικό για τις αϋπνίες και το στρες, βοηθά τις ημικρανίες και τους πονοκεφάλους.

ΛΟΥΙΖΑ

Η λουίζα είναι ένα πανέμορφο φυτό με μοναδικό άρωμα και έχει ποικίλες ευεργετικές ιδιότητες. Έχει υπέροχα άνθη σε λευκό, μωβ ή πράσινο χρώμα και σαγινευτικό άρωμα που θυμίζει λεμόνι. Ο λόγος για τη λουίζα, ένα βότανο με ποικίλες φαρμακευτικές ιδιότητες, το οποίο, αν και έχουμε ταυτίσει με την ελληνική γη, στην πραγατικότητα κατάγεται από την Αμερική, ενώ στην Ευρώπη το έφεραν οι Ισπανοί τον 17^ο αιώνα. Η λουίζα είναι γνωστή κυρίως για τη συμβολή της στο αδυνάτισμα και τη βελτίωση της κυτταρίτιδας.

ΜΑΪΝΤΑΝΟΣ

O μαϊντανός ή αλλιώς πετροσέλινο και μακεδονήσι, όπως τον αποκαλούν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, είναι διετές φυτό που ανήκει στο γένος Πετροσέλινον Καλλιεργείται στις εύκρατες περιοχές για τα φύλλα του που χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και σε διάφορες σαλάτες.

Ήταν γνωστός στους αρχαίους Έλληνες που τον χρησιμοποιούσαν ως αρωματικό βότανο αλλά και ως φάρμακο σε διάφορες παθήσεις.

Τα φύλλα του μαϊντανού είναι πλούσια σε βιταμίνη C (σχεδόν 3πλάσια του λεμονιού), βιταμίνες Ε (βοηθούν στην αρτηριοσκλήρωση, στη φλεβίτιδα, στα μικρόβια και τις ιώσεις), βιταμίνη Α (ιδανική για όραση, ακμή, έκζεμα) και ακόμη σε φολικό οξύ, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, σίδηρο, σελήνιο.

Διαθέτει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, ενώ μειώνει το στρες, την κυτταρίτιδα, τη χοληστερίνη... Είναι φίλος αθλητών, διαβητικών, ηλικιωμένων, όσων έχουν πέτρα στα νεφρά ή υποφέρουν από υπέρταση, ταχυπαλμίες, εντερικά και δερματικά προβλήματα. Μέσα σε όλα ανακουφίζει και από τους πόνους ρευματισμών και αρθρίτιδας.

Εξουδετερώνει την κακοσμία του στόματος (μασήστε τον μετά τη σκορδαλιά).
Πίνουμε νηστικοί τσάι μαϊντανού, για αποτοξίνωση, μείωση κυτταρίτιδας και κατακράτησης υγρών.

Προσθέτουμε στο σαμπουάν «τσάι» μαϊντανού: δίνει λάμψη στα μαλλιά, ανακουφίζει το ερεθισμένο δέρμα του κεφαλιού και διώχνει τις... ψείρες!

ΜΑΤΖΟΥΡΑΝΑ

Η μαντζουράνα έχει πολλές φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες (ιδιαίτερα το αιθέριο έλαιο της). Είναι αποχρεμπτική, απολυμαντική, τονωτική και αντισπασμωδική. Ανοίγει την όρεξη, ανακουφίζει από τους τυμπανισμούς και τους στομαχικούς πόνους. Δρα ευεργετικά κατά των πονοκεφάλων και της αϋπνίας
Έχει αναλγητικές, ηρεμιστικές και σπασμολυτικές ιδιότητες. Το κατάπλασμα των φύλλων της και οι επαλείψεις με το αιθέριο έλαιο της ανακουφίζουν από τους ρευματικούς και αρθριτικούς πόνους, ενώ το όμορφο άρωμα της απομακρύνει την κακή διάθεση, την κατάθλιψη και το στρες. Είναι επίσης πολύ αποτελεσματική κατά των αναπνευστικών παθήσεων (άσθμα, βρογχίτιδα), της δυσμηνόρροιας, της δυσκοιλιότητας, των εγκεφαλικών παθήσεων, των κολικών, του ιλίγγου, της επιληψίας, του κρυολογήματος και των στοματικών ελκών. Βοηθά στη γρήγορη επούλωση τραυμάτων και πληγών, ενώ ανακουφίζει και από τους πόνους στο αυτί.
Τα χρήσιμα μέρη της μαντζουράνας είναι τα φύλλα της, από τα οποία φτιάχνουμε αφέψημα με ηρεμιστικές, αντί-σπασμωδικές και εφιδρωτικές ιδιότητες. Τα κόκκινα λουλούδια της είναι ιδιαίτερα αγαπητά για το άρωμα τους και για σημεία όπου έχουν τσιμπήσει τα έντομα, είναι πολύ μαλακτικά. Ο χυμός τους, μαζί με οινόπνευμα, χρησιμοποιείται για εντριβές σε άτομα που υποφέρουν από νευραλγίες. Τα φύλλα ωμά κάνουν πολύ καλό στο συκώτι και ευνοούν τη σωστή κυκλοφορία του αίματος. Για να μην χάνονται οι πολύτιμες ουσίες του φυτού, όταν το καλλιεργούμε σε γλάστρα, πρέπει το χώμα να είναι αφράτο και πλούσιο σε λιπάσματα.

ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟ

Το μελισσόχορτο (ή Melissa officinalis), γνωστό και ως μέλισσα ή βάλσαμο λεμονιού, ανήκει στην οικογένεια της μέντας. Ο όρος «μέλισσα» προέρχεται από τη λέξη «melissophyllon», που σημαίνει «φύλλο της μέλισσας», επειδή χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα του φυτού σε νέκταρ αποτελεί ιδανικό μέρος για να αναζητήσουν τροφή οι μέλισσες. Στην εποχή του Μεσαίωνα λέγεται ότι αλχημιστές χρησιμοποιούσαν μελισσόχορτο για να φτιάχνουν ελιξήρια νεότητας. Το μελισσόχορτο μυρίζει λεμόνι, περιέχει μεταξύ άλλων πτητικά έλαια (γνωστά για τις χαλαρωτικές τους ιδιότητες), πολυφαινόλες, τανίνες και φλαβονοειδή, ενώ η δράση του στηρίζεται κυρίως στα αιθέρια έλαια που περιέχονται στη σύστασή του.

Το μελισσόχορτο είναι γνωστό για την αντισπασμωδική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή του δράση. Παράλληλα, τονώνει την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα, προκαλώντας διαστολή των αγγείων, με αποτέλεσμα να μειώνεται η πίεση του αίματος.
Θεωρείται πολύ σημαντική η συμβολή του στην καταπολέμηση των ιών. Έρευνες επιβεβαιώνουν μάλιστα την αποτελεσματικότητά του σε περιπτώσεις επιχείλιου έρπητα.

Πρόκειται για φυτό εξαιρετικά αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας, έντονου στρες, έντασης και ευερεθιστότητας, ενώ μπορεί να βοηθήσει ακόμα και άτομα με κατάθλιψη, χάρη στις καταπραϋντικές και χαλαρωτικές του ιδιότητες. Το μελισσόχορτο συστήνεται σε ανθρώπους με πονοκεφάλους, ημικρανίες και άλλους πόνους (π.χ. πόνοι περιόδου, πονόδοντος, εντερικοί κολικοί). Ανάμεσα στις δράσεις του συγκαταλέγεται και η ανακούφιση από πεπτικές διαταραχές.

Το βάλσαμο του μελισσόχορτου θεωρείται επίσης ότι ηρεμεί τον υπερκινητικό θυρεοειδή αδένα (νόσος Graves). Επιπλέον, επειδή το μελλισόχορτο καθαρίζει το μυαλό, αυξάνει την αντίληψη και ενισχύει τη μνήμη, έχει αποδειχθεί βοηθητικό σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ.
Τέλος, τα λιωμένα φύλλα μπορούν να τριφθούν στο δέρμα, δρώντας ως εντομοαπωθητικό.

ΜΕΝΤΑ

 

H μέντα (Mentha) είναι ποώδες αρωματικό φυτό της οικογένειας των χειλανθών των εύκρατων περιοχών. Έχει άνθη ευωδιαστά, λευκά ή ιώδη, που σχηματίζουν ταξιανθία στάχυος. Είναι φυτό φαρμακευτικό και χρησιμοποιείται στη μαγειρική ως καρύκευμα, καθώς και ως αφέψημα ή αιθέριο έλαιο.

Το αιθέριο έλαιο είναι κατάλληλο για κατώτερης ποιότητας προϊόντα αρωματοποιίας και σαπωνοποιίας. Οι κυριότερες δραστικές ουσίες που περιέχονται στο αιθέριο έλαιο της μέντας είναι η μενθόλη (αλκοόλη), η μενθόνη (κετόνη) και οι τανίνες. Τα φύλλα της μέντας περιέχουν ακόμη βιταμίνες Α και C, νιασίνη (βιταμίνη Β3), μαγνήσιο και σίδηρο. Το αιθέριο έλαιο της μέντας είναι αρωματικό, δροσιστικό, αντισηπτικό, αναλγητικό, νευροτονωτικό, αντιρρευματικό και επίσης εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηρίων και μικροοργανισμών, βοηθά την πέψη, ανακουφίζει τον πονοκέφαλο, καταπολεμά το άγχος και την ένταση και απομακρύνει τις αρνητικές σκέψεις.

Το αιθέριο έλαιο της μέντας το χρησιμοποιούν για γαργάρες σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονής στο ρινοφάρυγγα, ενώ το τσάι μέντας συνιστάται για την καταπολέμηση της δυσπεψίας και της διάρροιας ως σπασμολυτικό για να “στρώσει” το στομάχι μετά από έναν εμετό ή να καταπραΰνει τις φλεγμονές του εντέρου. Είναι καταπραϋντικό για το βήχα, την καταρροή και για το κοινό κρυολόγημα, ενώ φημολογείται ότι βοηθά στην εύρυθμη λειτουργία του ήπατος».

Μολόχα (άγρια)

 

Ανήκει στην οικογένεια των Μαλαχιδών (Malvaceae).

Η Μολόχα είναι γνωστή και αγαπητή από το 700 π.Χ. Ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας την επαίνεσαν. Οι Ρωμαίοι την θεωρούσαν λιχουδιά στα τραπέζια τους. Οι παλαιότεροι έλεγαν ότι είναι το χόρτο των φτωχών. Την εποχή που φύτρωνε, μαζί με άλλα άγρια βρώσιμα χόρτα, ο κόσμος έβγαινε και τη μάζευε.

Στην Ελλάδα είναι πολύ γνωστή γιατί φυτρώνει παντού.

Από τη μολόχα χρησιμοποιούνται τα φύλλα και τα άνθη και ακόμη οι ρίζες. Είναι μαλακτικά, αποχρεμπτικά, όπως και της δενδρομολόχας (Άλθαία). Η Μολόχα είναι το βότανο που βοηθά στις φλεγμονές των βλεννογόνων όλου του σώματος, της ουροδόχου κύστεως, στο έλκος στομάχου και στη δυσκοιλιότητα. Είναι αποχρεμπτική και βοηθά στον καθαρισμό των πνευμόνων, στην καταπολέμηση της βρογχίτιδας, του βήχα, της λαρυγγίτιδας, της αμυγδαλίτιδας και της φαρυγγίτιδας.

Για πρόσφατες ανοιχτές πληγές ή και παλαιότερες, χρησιμοποιούμε μπάνια από μολόχα και πεντάνευρο και κάνουμε επιθέματα στην πληγή με φρέσκο (καλοπλυμένο με ζεστό νερό) πεντάνευρο. Τα αποτελέσματα είναι εκπληκτικά.

Επίσης, οι πλύσεις με χλιαρό τσάι μολόχας καταπραΰνουν την φλόγωση και τη φαγούρα από τυχόν αλλεργίες. Ακόμη αν αγγίξετε τσουκνίδα, τρίψτε πάνω φύλλα μολόχας.

ΠΕΤΑΣΙΤΗΣ

Ο Πετασίτης είναι ένα φυτό ποώδες, πολυετές, με πράσινα καρδιόσχημα, οδοντωτά φύλλα που μπορεί να έχουν διάμετρο μέχρι και ένα μέτρο και με ρόδινα-ιώδη άνθη, που ανθίζουν την άνοιξη και διατάσσονται σε ταξιανθίες κεφάλια. Προτιμά υγρά περιβάλλοντα όπως είναι τα έλη και οι όχθες ποταμών.
Είναι γνωστός για τις θεραπευτικές του ιδιότητες εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Θεωρείτο πως καταπολεμούσε και ανακούφιζε την πανούκλα και τοποθετούσαν τα φύλλα του πάνω στους δοθιήνες για να αποτρέψουν με τον τρόπο αυτό το «μαύρο θάνατο». Σύμφωνα με ευρήματα σε προϊστορικό ορυχείο της Αυστρίας, ο πετασίτης φαίνεται ότι ήταν γνωστός ακόμα από την Εποχή του Σιδήρου. Πλέον, είναι γνωστό για τις θεραπευτικές ιδιότητες της ρίζας του, που ανακουφίζει από το βήχα, τις βρογχικές και άλλες μολύνσεις του αναπνευστικού.
Χρησιμοποιείται ευρέως ως θεραπευτικό βότανο (medicinal plant) χάριν των επουλωτικών, αντισπασμωδικών και διουρητικών ιδιοτήτων της. Βοηθάει στην ανακούφιση από το άσθμα, τη δυσμηνόρροια, ανακουφίζει από τον πυρετό και τους κολικούς των εντέρων. Από το 17ο αιώνα, χρησιμοποιείται ενάντια των ημικρανιών χάριν των χημικών ενώσεων που εμποδίζουν τις φλεγμονές στα αιμοφόρα αγγεία, ενώ περιέχει και συστατικά με αναλγητική δράση.

ΠΙΚΡΑΛΙΔΑ

Πολλά τα ονόματα του και ακόμη περισσότερες οι θεραπευτικές του ιδιότητες Χαρακτηρίζεται ως το ισχυρότερο και, ταυτόχρονα, το καλύτερο φυσικό διουρητικό, καθώς περιέχει περίπου 5% κάλιο κάτι που το καθιστά ασφαλές στη χρήση του, αφού δεν «στεγνώνει» τον οργανισμό από τους ηλεκτρολύτες του. Πολύτιμο για τη γενικότερη τόνωση του οργανισμού και ίσως το καλύτερο, ευρείας εφαρμογής, τονωτικό του ήπατος.

Περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α, σίδηρο, φώσφορο και μαγγάνιο. Ιδανικό για τον καθαρισμό του αίματος, είναι χολαγωγό, υπακτικό, τονωτικό, αντιρευματικό. Ελαττώνει τη χοληστερίνη και το αφέψημα των φύλλων και των ανθέων του χρησιμοποιείται κατά του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Δρα ευεργετικά σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των αδένων, βοηθάει στην καταπολέμηση της κατακράτησης υγρών κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως Ως χολαγωγό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη φλεγμονή ή τη συμφόρηση του ήπατος και της χοληδόχου κύστεως.

Οι ρίζες αυτού του τόσο κοινού φυτού σε όλη την Ελλάδα συλλέγονται από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο, οπότε έχουν την πιο μεγάλη πικράδα. Τα φύλλα του μπορεί κανείς να τα μαζέψει όλες τις εποχές. Τα κίτρινα άνθη του στέκονται σε μοναχικά κεφαλάκια ανάμεσα σε οδοντωτά φύλλα, αργά την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν αφέψημα, έγχυμα ή βάμμα.

Υπάρχει σε όλη την Ευρώπη, βόρεια Αμερική και την βόρεια Ασία, γενικά στο βόρειο ημισφαίριο, αν και πλέον έχει αποικήσει παντού σχεδόν στον κόσμο. θα το βρούμε παντού, σε λιβάδια, ακαλλιέργητες εκτάσεις, σε βραχώδεις περιοχές, δίπλα στους δρόμους και ως ενοχλητικό «ζιζάνιο» σε χλοοτάπητες

Το ύψος του δεν ξεπερνά τα 25 εκατοστά.

ΠΟΛΥΚΟΜΠΙ

 

Σποριόφυτο. Δεν έχει ρίζες και δεν παράγει καρπό. Ανήκει στα βρύα και συναντάται στα δάση

κοντά σε χειμάρρους και σε πηγές. Συναντάται επίσης σε βράχους και ξερά μέρη.

Το πολυκόμπι περιέχει πάρα πολλά μέταλλαγια αυτό και σε πολλά συγγράμματα

 αναφέρεται και σαν"αποθήκη μετάλλων".Δεσπόζουσα θέση εδώ κατέχει το

 πυρίτιο το οποίο ενισχύει την ανάπλαση τουσυνδετικού ιστούσυντελώντας στην 

αποθεραπεία των νοσημάτων του (π.χ.ρευματισμοί) ενώ παράλληλαδιευκολύνει

 τον εμπλουτισμό των οστών με ασβέστιο και μέταλλα διότι χωρίς την παρουσία

 του ο οργανισμός μας δεν μπορεί να αφομοιώσεικαινα χρησιμοποιήσειτο

ασβέστιο. Το διοξείδιο του πυριτίου

 που περιέχει το πολυκόμπι βοηθάει στην απορρόφηση τουασβεστίου


 εμποδίζει την εναπόθεση λιπιδίων στις αρτηρίες και πολλοί ερευνητές το


 θεωρούνωφέλιμο σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρυνσης.

Βοηθάει στην αναιμία και είναι ιδιαίτερα σημαντικό βότανο στην τόνωση του

 εξασθενημένου οργανισμού. Σταματά την αιμορραγία των πληγών

 καθώς επιταχύνει την επούλωσή τους. Σταματά τη ρινορραγία τις

 αιμοπτύσεις και βοηθά στις βαριές μορφές εμμηνόρροιας.

Είναι από τα ισχυρότερα διουρητικά βοηθώντας στις διαταραχές του ουροποιητικού συστήματος και θεραπεύει τη διάρροια και τις δυσεντερίες

Αποτελεσματικότατη η βοήθειά του σε περιπτώσεις εύθραυστων σπασμένων και μαλακών νυχιών γιατί τα σκληραίνει.

Βοηθάει να απαλλαγούμε από την πιτυρίδα ,την ξηροδερμία του τριχωτού του κεφαλιού, την τριχόπτωση, τη λιπαρότητα, δυναμώνει τα άτονα και τα ξηρά , με ψαλίδα μαλλιά.

.

ΠΡΙΜΟΥΛΑ

 

Είναι από τα πρώτα άνθη που εμφανίζονται στην περιοχή μας, αμέσως μετά το λιώσιμο του χιονιού. Φυτό με ευρύ φάσμα χρήσεων. Σε άλλες χώρες απαντάται μόνο στην ορεινή περιοχή και σε υψόμετρο, τα άνθη του χρησιμοποιούνται για το "κρασί πρίμουλας". Ενώ η περιεκτικότητα της ρίζας σε άλατα σαλικυλικού οξέως του προσδίδουν φαρμακευτικές ιδιότητες κατά του κοκίτη και κατά της αρθρίτιδας. Παλαιότερα πωλούνταν οι ρίζες ως φάρμακο με την ονομασία radix arthritika.

Η πριμούλα αναφέρεται ότι έχει ηρεμιστικές, αντισπασμωδικές, υπνωτικές, μέτρια διουρητικές και μέτρια καθαρτικές ιδιότητες. Έχει χρησιμοποιηθεί για την αϋπνία, την νευρική υπερδιέγερση, την υστερία και ειδικότερα σε αγχώδεις καταστάσεις που σχετίζονται με νευρικότητα και οξυθυμία.

ΣΑΜΠΟΥΚΟΣ

Ο Ζαμπούκος είναι φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο(ανάλογα με το είδος) με

 όμορφα μικρά λευκά άνθη, που η λαϊκή παράδοση σε όλο τον κόσμο χαρακτήρισε 

σαν δέντρο-φαρμακείο λόγω των αναρίθμητων θεραπευτικών του ιδιοτήτων. Τον

 βρίσκουμε και στη χώρα μας συχνότερα στα ορεινά δάση και σε σημεία υγρά, αλλά τα

 τελευταία χρόνια και σαν διακοσμητικό μέσα στις πόλεις.

  Τα λουλούδια του βγαίνουν σε ταξιανθίες όπως και οι καρποί, είναι ερμαφρόδιτα και 

έχουν ευχάριστη μυρουδιά που οφείλεται στο πλούσιο αιθέριο έλαιο που περιέχουν. Οι

 ανθισμένες κορυφές είναι ιδανικές για το βήχα, τα κρυολογήματα και τη γρίπη.

 Το έγχυμα είναι χαλαρωτικό και προκαλεί ήπια εφίδρωση η οποία συντελεί στη

 μείωση του πυρετού.

Οι ανθοφόρες κορυφές του τονώνουν τους εσωτερικούς βλεννογόνους της μύτης και του λαιμού, αυξάνοντας την αντίστασή τους στις μολύνσεις. Ακόμη χορηγούνται για τη χρόνια καταρροή, τις μολύνσεις των αυτιών, τις αλλεργίες και την μυκητίαση.

Με το να αυξάνουν την εφίδρωση και την παραγωγή ούρων, τα άνθη του σαμπούκου ενισχύουν την απομάκρυνση των άχρηστων προϊόντων του σώματος και χρησιμεύουν στις ρευματικές παθήσεις. Τα μικρά του φρούτα είναι σκούρα, σχεδόν μαύρα όταν είναι ώριμα και έχουν χρησιμοποιηθεί στην λαϊκή ιατρική για αιώνες.

Σιδερίτης

Το τσάι του βουνού, ο σιδερίτης όπως είναι η επιστημονική του ονομασία, έχει πατρίδα του τη Μεσόγειο και ανήκει στην οικογένεια των αρωματικών φυτών Lamiaceae. Είναι ποώδες, πολυτελές και ευδοκιμεί σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο. Σε αντίθεση με τα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει στον άνθρωπο, το ίδιο έχει ανάγκη από ελάχιστα. Παραδοσιακά στην Ελλάδα το τσάι του βουνού προτιμάται πολύ για τις ευεργετικές του επιδράσεις στα κρυολογήματα και τις φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, καθώς και για την καταπολέμηση της δυσπεψίας και των γαστρεντερικών διαταραχών, ενώ θεωρείται και αντισπασμωδικό, αναλγητικό και επουλωτικό. Οι παραδοσιακές του όμως αυτές χρήσεις επιβεβαιώνονται και επιστημονικά. Έχει διαπιστωθεί ότι το τσάι του βουνού περιέχει πληθώρα συστατικών, με κυριότερα τα φλαβονοειδή, τα διτερπένια, τα φαινυλοπροπάνια, τα ιριδοειδή και τα μονοτερπένια. Πολλές σύγχρονες έρευνες μάλιστα επιβεβαιώνουν την αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αναλγητική δράση αυτών των ουσιών.

ΤΣΟΥΚΝΙΔΑ

  Η τσουκνίδα ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων φυτών Κνίδη και στην οικογένεια

 των Κνιδοειδών. Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 

περίπου είδη παγκοσμίως. Ο βλαστός της φτάνει σε ύψος το 1 μέτρο ενώ τα άνθη της

  είναι μικρά και άοσμα. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αδενώδεις τρίχες που

 κατά την επαφή τους με το δέρμα προκαλούν φαγούρα, πολλές φορές έντονη,

 τσούξιμο και κοκκινίλα σαν τσίμπημα κουνουπιού, ενώ σπανιότερα αλλεργικές

  διαταραχές. Αυτό οφείλεται σε ένα δηλητηριώδες υγρό, που περιέχουν οι λεπτές

 βελόνες του φυτού στη σύσταση του οποίου υπάρχει μυρμηκικό οξύ, ακετυλοχολίνες

 και ισταμίνες, οι οποίες όμως βελόνες καταστρέφονται με το βράσιμο ή το ψήσιμο. Το

 πιο δηλητηριώδες είδος τσουκνίδας είναι το γνωστό με την ονομασία φύλλο του

 διαβόλου που βρίσκεται στη νήσο Τιμόρ.

Για παράδειγμα, από ένα είδος τσουκνίδας στην Ασία λαμβάνονται κλωστικές ίνες από

 τον βλαστό για την παραγωγή υφασμάτων ενώ αποξηραμένες τσουκνίδες δίνονται 

σαν τροφή σε ζώα. Η τσουκνίδα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα: ασβέστιο, χαλκό,

 χλώριο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο, σίδερο. Το αφέψημα του είδους Κνίδη η καυστηρά

 (Urtica urens), που βρίσκεται και στην Ελλάδα, είναι εξαιρετικό διουρητικό και κατά

 της πέτρας της χολής, ενώ ο χυμός των σπόρων του σταματά την αιμορραγία.

Σύμφωνα με ορισμένους βοτανολόγους βοηθά στην αντιμετώπιση δερματικών

 εκζεμάτων, συμβάλλει στην μείωση του ουρικού οξέος και γενικώς συμβάλλει στην

 καλή κυκλοφορία του αίματος. Επίσης χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση της

 τριχόπτωσης. Το είδος κνίδη η δίοικος χρησιμοποιείται ευρέως και στην κουζίνα.

 Χάρη στα θρεπτικά συστατικά που περιέχει, το υψηλό ποσοστό σε λευκώματα και σε

  βιταμίνη C οι τσουκνίδες καταναλώνονται ως σαλάτα, σούπα και πολλές φορές

 αντικαθιστούν το σπανάκι. Η καυστικότητα των τριχιδίων εξουδετερώνεται με το

 στίψιμο ή με κοχλαστό νερό. Για κατανάλωση θεωρούνται καλύτεροι οι νεαροί

 τρυφεροί βλαστοί. Όλα τα μέρη του φυτού, υπέργεια και υπόγεια μπορούν να

  αποξηρανθούν και χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή ιατρική. Μπορεί να

 χρησιμοποιηθεί στην κηπουρική για την καταπολέμηση της ψώρας. Γι αυτό το σκοπό

 αναμειγνύονται 500-700 γρ. χλωρής ή 200 γρ. αποξηραμένης τσουκνίδας με 5 λίτρα

 κρύου νερού για ένα εικοσιτετράωρο. Μετά ψεκάζονται τα προσβεβλημένα φυτά.

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ

Είναι καλλωπιστικό και φυλλοβόλο φυτό. Αποτελείται από τη ρίζα, τον βλαστό, τα

 φύλλα και τα μπουμπούκια της. Η ρίζα της τριανταφυλλιάς είναι αποξυλωμένη και

 διακλαδίζεται προς όλες τις κατευθύνσεις. Συνεχίζοντας, ο βλαστός της αρχικά

 είναι τρυφερός και πράσινος, ενώ κάποια στιγμή αρχίζει να σκληραίνει και να 

αποξηραίνεται. Επίσης, ο βλαστός εξωτερικά έχει αγκάθια, όπως και τα φύλλα στις 

 άκρες τους. Τα άνθη της τριανταφυλλιάς βγαίνουν στις άκρες των τρυφερών

 βλαστών. Στην αρχή είναι κλειστά τα μπουμπούκια της, ενώ σιγά σιγά αρχίζουν να

 ανοίγουν και να ξεπετάγονται τα πέταλα. Τα πέταλα έχουν διάφορα χρώματα όπως

 λευκό, κόκκινο, ροζ, κίτρινο και άλλα. Το χρώμα των λουλουδιών τους είναι

 ανάλογο με την ποικιλία της κάθε τριανταφυλλιάς.

Η τριανταφυλλιά πολλαπλασιάζεται με πέντε τρόπους. Πολλαπλασιάζεται με

  παράριζα, με σπέρματα, με καταβολάδες, με μοσχεύματα και με μπόλιασμα. Η

  τριανταφυλλιά, εκτός από την ομορφιά και τα ευωδιαστά άνθη, παρέχει και αιθέριο

 αρωματικό λάδι εξαιρετικής ποιότητας, που παίρνουμε από τα ροδοπέταλα της και

 που χρησιμεύει στην παρασκευή αρωμάτων. Επίσης τα πέταλα των τριαντάφυλλων,

 κυρίως τα ροζ, μπορούν να γίνουν και γλυκό.

ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ

Το φασκόμηλο ή φασκομηλιά ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών Ελελίφασκος (Salvia). Το φασκόμηλο, πολυετές, θαμνώδες, με πολυάριθμα κλαδιά, ύψους μέχρι μισό μέτρο, βρίσκεται σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας κυρίως σε ξηρούς και πετρώδεις τόπους.
Είναι τονωτικό, βοηθά στην ατονία του στομάχου, στην βελτίωση της μνήμης, στο κρυολόγημα και στην έντονη εφίδρωση.
Ανακούφιση προσφέρουν τα φρέσκα φύλλα, αν τα τρίψουμε σε περιοχές με τσιμπήματα εντόμων ή σε πληγές με πύο. Γαργάρες με το αφέψημα καταπραΰνουν τον ερεθισμό των ούλων και του λαιμού. Το συχνό λούσιμο με το αφέψημα είναι καλό για την τριχόπτωση. Το εκχύλισμα φασκόμηλου στην κατάλληλη ποσολογία και συχνότητα επαναφέρει το αρχικό χρώμα των μαλλιών, το φυσικό, πριν αρχίσουν να ασπρίζουν. Τα φύλλα του όταν τα τρίβουμε στα δόντια και στα ούλα έχουν αντισηπτικές και καθαρτικές ιδιότητες. Έτσι είναι ιδανικά για γαργάρες και στοματικές πλύσεις. Είναι φυσικό αντιβιοτικό και τονωτικό που βοηθά και στην δυσπεψία. Συνιστάται για την ακμή και τα σπυράκια, το κρυολόγημα (ως αφέψημα), τα καψίματα και τα τραύματα, τον πονοκέφαλο και την ημικρανία, τα έλκη του στόματος, τον πονόλαιμο και την αμυγδαλίτιδα. Χρησιμοποιούμενο εξωτερικά βοηθά για τη θεραπεία των κεντρισμάτων των εντόμων. Ως καλλυντικό συνιστάται για λιπαρά δέρματα, ως μάσκα για βαθύ καθαρισμό του προσώπου και ως ατμόλουτρο. Χρησιμοποιείται επίσης στην μαγειρική . Απαγορεύεται κατά την περίοδο εγκυμοσύνης.

Φλαμούρι (Τίλιο)

Για αϋπνίες, ημικρανίες, βήχα. Ηρεμιστικό, Θερμαντικό, κατά της υπέρτασης, αρτηριοσκλήρυνσης και του εμπύρετου κρυολογήματος (γρίπη). Το φλαμούρι είναι γνωστό σαν χαλαρωτικό ίαμα για χρήση στη νευρική ένταση. Έχει τη φήμη ότι προλαμβάνει την αρτηριοσκλήρυνση και την υπέρταση. Η χαλαρωτική του δράση, σε συνδυασμό με τη γενική του επίδραση στο κυκλοφοριακό σύστημα το κάνει χρήσιμο σε μερικές μορφές ημικρανίας. Προκαλεί εφίδρωση, γεγονός που εξηγεί την αξία του σε περιπτώσεις εμπύρετων κρυολογημάτων και τη γρίπη.

ΧΑΜΟΜΗΛΙ

Το χαμομήλι είναι ποώδες φυτό και ζει ένα χρόνο (μονοετές). . Τα άνθη του κατανέμονται σε ταξιανθίες-κεφάλια που μοιάζουν ιδιαίτερα με αυτές της μαργαρίτας. Το όνομα του σημαίνει μήλο που είναι κάτω στο έδαφος (χάμω - μήλο).

Περιέχει δεκάδες ωφέλιμα φυτικά θρεπτικά συστατικά που μας ευνοούν σε διάφορους τομείς της υγείας, αλλά και μέταλλα. Συγκεκριμένα, είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, χαλκό, κάλιο, ψευδάργυρο, σίδηρο, φώσφορο, μαγνήσιο, βιταμίνη C, βιταμίνη Β1 κ.ά.

-Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Είναι ωφέλιμο απέναντι σε διάφορες φλεγμονές, των ματιών ή του δέρματος, του εντέρου, της ουλίτιδας κ.ά.

-Διώχνει την αϋπνία: Ίσως μια από τις πιο σημαντικές ιδιότητές του, είναι το ότι μπορεί να σας χαλαρώσει. Αρκεί να πιείτε λίγο χαμομήλι 30 με 45 λεπτά πριν ξαπλώσετε στο κρεβάτι σας.

-Καταπραΰνει το άγχος

-Βοηθά το πεπτικό/γαστρεντερικό: Το αφέψημα χαμομηλιού μπορεί να μας ανακουφίσει από το φούσκωμα και τα ενοχλητικά αέρια, Σε συνδυασμό, μάλιστα με τσάι δυόσμου, ενδέχεται να φέρει καλύτερα αποτελέσματα.

-Έχει αντισπασμωδικές ιδιότητες: Σε περιπτώσεις γυναικολογικών προβλημάτων, όπως κράμπες περιόδου, το χαμομήλι μπορεί να καταπραΰνει τον πόνο.

-Τονώνει το ανοσοποιητικό: Έχει αποδειχτεί ότι το χαμομήλι έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία με τη σειρά τους βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Ακόμη, όμως, κι αν αρρωστήσουμε με γρίπη ή συνάχι, η εισπνοή ατμού από το εκχύλισμα του χαμομηλιού μπορεί να καταπραΰνει το κρύωμά μας και να μειώσει την καταρροή

Αντιμετωπίζει τα δερματικά προβλήματα: Εφαρμόζοντας τοπικά αφέψημα χαμομηλιού, το οποίο έχουμε αφήσει να κρυώσει, προσφέρουμε λύση σε διάφορα δερματικά προβλήματα, από ακμή, μέχρι ερεθισμούς του δέρματος και μολύνσεις από μύκητες.

-Βελτιώνει τους μαύρους κύκλους και το πρήξιμο στα μάτια: Αν αντιμετωπίζετε τέτοιου είδους προβλήματα στα μάτια, χρησιμοποιήστε φακελάκια με χαμομήλι, τα οποία έχετε εμβαπτίσει σε ζεστό νερό και τοποθετήστε τα σε κλειστά βλέφαρα

-Καταπραΰνει τους πονοκεφάλους

-Ελέγχει το διαβήτη

Την εργασία εκπόνησαν οι μαθητές του Β2 τμήματος:

1. Κουταλή Παρασκευή
2. Κούτσικου Βάια
3. Κυρατζή Χρύσα Όλγα
4. Λέτσιος Γεώργιος
5. Μετόση Αλτιάνα
6. Μπέση Χριστίνα
7. Μπούμπαρη Ευαγγελία
8. Ντάγκα Χρυσούλα
9. Ντανάση Αθανασία
10.  Νταρή Ζωή 
11.  Ξενίδου Ελπίδα Νικολέτα
12.  Οικονόμου Μιχαέλα

                                                                                Υπεύθυνη καθηγήτρια 

                                                                               Ανδρουλάκη Αναστασια