Ο Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ 48

Κατοχή, Αντίσταση και Απελευθέρωση

Η κατεχόμενη Ελλάδα χωρίζεται σε τρεις ζώνες: γερμανική ( Κρήτη Αττική, Κ. Μακεδονία, Νησιά του Αιγαίου), βουλγαρική (Α. Μακεδονία, Δ. Θράκη ) και ιταλική (υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα, νησιά του Αιγαίου ). Κυβέρνηση στην Ελλάδα ορίστηκε από συνεργάτες των Γερμανών (δωσίλογοι) με πρωθυπουργό τον Τσολάκογλου.

Οι κατακτητές επέβαλαν μέτρα καταστολής και δέσμευσαν τους οικονομικούς πόρους του ελληνικού κράτους με αποτέλεσμα να υπάρξει πείνα και να εμφανιστεί το φαινόμενο της μαύρης αγοράς.

Η αντίσταση αρχικά περιλάμβανε μεμονωμένες ενέργειες (κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από το βράχο της Ακρόπολης). Το φθινόπωρο του 1941 ιδρύεται το Ε.Α.Μ. με πρωτοβουλία του Κ.Κ.Ε. με στόχο την οργάνωση του αγώνα κατά των κατακτητών αλλά και την πολιτειακή αυτοδιαχείριση μετά την απελευθέρωση. Ακολουθεί η ίδρυση του ΕΔΕΣ και της ΕΚΚΑ. Αρχές του1942 ιδρύεται το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ με αρχηγό τον Άρη Βελουχιώτη.

Αντιστασιακές ενέργειες έγιναν πολλές, με αποκορύφωμα την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου. Επίσης μέσα στις πόλεις οργανώθηκαν απεργιακές κινητοποιήσεις και συλλαλητήρια. Σημαντική ήταν και η συμβολή των γυναικών στον αγώνα κατά του κατακτητή.

Οι Γερμανοί σε αντίποινα για τις αντιστασιακές πράξεις των Ελλήνων, έκαναν μαζικές εκτελέσεις αμάχων. Επίσης δημιούργησαν ένοπλα σώματα Ελλήνων σε συνεργασία με δωσίλογους για να τα χρησιμοποιήσουν εναντίον του ΕΛΑΣ και των αμάχων (τάγματα ασφαλείας).

Κάποιες περιοχές στην Ελλάδα απελευθερώθηκαν χάρη στην Αντίσταση και η διακυβέρνησή τους πέρασε στα χέρια των κατοίκων με πρωτοβουλία του ΕΑΜ. Το 1944 οργανώθηκε «η κυβέρνηση του βουνού» που ανέλαβε τη διοίκηση των απελευθερωμένων περιοχών και έκανε εκλογές για εθνοσυνέλευση. Έδρα είχε το χωριό Κορυσχάδες της Ευρυτανίας.

Τον Οκτώβριο του 1944 η Ελλάδα απελευθερώνεται και τη διακυβέρνηση της χώρας αναλαμβάνει κυβέρνηση εθνικής ενότητας με πρωθυπουργό το Γεώργιο Παπανδρέου.