ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

ΕΝΟΤΗΤΑ 23

Η ελληνική οικονομία και η κοινωνία κατά τον 19^ο αιώνα

Η έκταση της Ελλάδας μεγάλωσε δυο φορές στη διάρκεια του 19^ου αιώνα (Επτάνησα, Θεσσαλία). Ο πληθυσμός της αυξήθηκε αλλά διπλάσιοι Έλληνες ζούσαν έξω από τα ελληνικά σύνορα.

Οικονομία

Στηριζόταν κυρίως στην αγροτική παραγωγή. Δυο μεγάλα προβλήματα υπήρχαν:1. το πρόβλημα των εθνικών γαιών που το μεγαλύτερο μέρος τους καταπατήθηκε και μετατράπηκε σε ιδιοκτησίες και 2.το πρόβλημα των τσιφλικιών στη Θεσσαλία, που τα δικαιώματά τους πουλήθηκαν από τους Τούρκους ιδιοκτήτες σε Έλληνες κεφαλαιούχους και καλλιεργούνταν από κολίγους. Γενικά πάντως η ελληνική γεωργία στηριζόταν στον μικρό αγροτικό κλήρο . Η σταφίδα εξελίχθηκε σε μονοκαλλιέργεια για κάποιες περιοχές.

Το εμπόριο είχε μεγάλη βαρύτητα. Εξάγονταν κυρίως αγροτικά προϊόντα και εισάγονταν πρώτες ύλες και μεταποιημένα προϊόντα.

Η ναυτιλία βοηθούσε στην οικονομική ανάπτυξη. Μεγαλύτερα λιμάνια ήταν η Πάτρα και η Σύρος.

Το τραπεζικό σύστημα αρχίζει να αναπτύσσεται με την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας(1841).

Η βιομηχανία δεν αναπτυσσόταν γρήγορα γιατί δεν υπήρχαν κεφάλαια, πρώτες ύλες, καύσιμα, εργατικά χέρια και επειδή υπήρχαν φθηνά εισαγόμενα προϊόντα και η δυναμικότητα της αγοράς ήταν μικρή.

Το κράτος έκανε επενδύσεις σε έργα υποδομής και επεδίωξε τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας.

Το εξωελλαδικό ελληνικό κεφάλαιο έκανε επενδύσεις από τις αρχές της δεκαετίας του 1870.

Γενικά οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν χαμηλότεροι από αυτούς της Ευρώπης, αλλά υψηλότεροι από αυτούς των υπολοίπων Βαλκανίων.

Κοινωνία

Κύριο χαρακτηριστικό είναι η βαθμιαία αστικοποίηση.

Οι αγρότες ήταν η πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού και ήταν μικροϊδιοκτήτες εκτός από τους κολίγους της Θεσσαλίας.

Οι αστοί κυρίως επιχειρηματίες και δημόσιοι υπάλληλοι ενισχύονταν συνεχώς.

Οι εργάτες κυρίως γυναίκες και παιδιά εμφανίστηκαν αργά και ζούσαν σε άθλιες συνθήκες.

Κοινωνικοί μετασχηματισμοί

Η μετανάστευση εντάθηκε τον 19^ο αιώνα με προορισμό κυρίως τις παροικίες της Αιγύπτου και τις ΗΠΑ.

Οι αγώνες των κολίγων στη Θεσσαλία οδήγησαν στην ένοπλη σύγκρουση με το κράτος (Κιλελέρ) και στη διανομή των τσιφλικιών.

Το εργατικό κίνημα έκανε τα πρώτα του βήματα με απεργίες, εφημερίδες, διάδοση σοσιαλιστικών ιδεών και εορτασμό της εργατικής πρωτομαγιάς(1891).

Τέθηκε το γυναικείο ζήτημα με κύριο αίτημα την ανάγκη εκπαίδευσης των γυναικών.