ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΩΣ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ

-->

ΕΝΟΤΗΤΑ 20

Από την έξωση του Όθωνα (1862) έως το κίνημα στο Γουδί (1909)

Μετά την έξωση του Όθωνα, βασιλιάς της Ελλάδας ορίστηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις ο Δανός Γεώργιος Γκλύξμπουρκ. Η Αγγλία παραχωρεί στην Ελλάδα τα Επτάνησα (1864).

Το σύνταγμα του 1864 όριζε ως πολίτευμα της Ελλάδας τη βασιλευόμενη δημοκρατία. Ο λαός αναγνωρίζεται ως κυρίαρχος, η νομοθετική εξουσία ασκείται από το βασιλιά και τη Βουλή, καταργείται η Γερουσία, η εκτελεστική ασκείται από το βασιλιά και τους υπουργούς που διόριζε ο ίδιος και η δικαστική γίνεται ανεξάρτητη. Δικαίωμα ψήφου έχουν οι άνδρες πάνω από τα 21.

Από το 1864 μέχρι το 1881 δέσποζε στην πολιτική ζωή ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος. Προχώρησε σε διανομή των εθνικών γαιών και επιδίωξε την διεύρυνση των συνόρων. Το μεγαλύτερο επίτευγμά του στην εξωτερική πολιτική θεωρείται η ειρηνική προσάρτηση της Θεσσαλίας και της Νοτίου Ηπείρου (περιοχή Άρτας) το 1881.Γενικά, ο κοινοβουλευτισμός λειτουργούσε με προβλήματα:

• Επειδή οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ήταν μόνιμοι, πολλοί πολίτες πίεζαν τους βουλευτές για διορισμό. Οι βουλευτές, πάλι, καθώς δεν υπήρχαν οργανωμένα κόμματα, στήριζαν με την ψήφο τους εκείνο τον αρχηγό που τους εξασφάλιζε διορισμούς οπαδών τους.
• Ο κυριότερος παράγοντας αστάθειας στην πολιτική ζωή ήταν ο βασιλιάς ,επειδή κάθε φορά που διαφωνούσε με μια κυβέρνηση την ανέτρεπε.

Σκληρή κριτική σε αυτήν την πολιτική εξέφρασε ένας νέος πολιτικός, ο Χαρίλαος Τρικούπης, με το άρθρο του «τις πταίει;». Τελικά ο βασιλιάς αποδέχεται την αρχή της δεδηλωμένης, δηλαδή τον διορισμό πρωθυπουργού που είχε την υποστήριξη της πλειοψηφίας στη Βουλή. Έτσι δημιουργήθηκαν δύο κόμματα που εναλλάσσονταν στην εξουσία, το ένα με επικεφαλής το Χ. Τρικούπη και το άλλο με το Θεόδωρο Δηλιγιάννη. Το σύστημα αυτό ονομάστηκε δικομματισμός.

Το πρόγραμμα του Τρικούπη: Σύγχρονο και οικονομικά αναπτυγμένο κράτος, κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής, ανασυγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων, αντικειμενικά κριτήρια πρόσληψης στο δημόσιο, ειρηνική συμβίωση με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Επέβαλε βαρύτατη φορολογία, σύναψε δάνεια με τράπεζες του εξωτερικού και πρόσφερε προνομιακούς όρους για επενδύσεις.

Πρόγραμμα Δηλιγιάννη: μικρότερη φορολόγηση, κατάργηση αντικειμενικών κριτηρίων διορισμού. Κατηγορούσε τον Τρικούπη ότι ευνοεί τους οικονομικά ισχυρούς.

Ο Τρικούπης κηρύττει τη χώρα σε πτώχευση το 1893. Ο Δηλιγιάννης γίνεται πρωθυπουργός και στέλνει στρατό στην Κρήτη για την ενίσχυση της επανάστασης που ξέσπασε εκεί. Αρχίζει το 1897 ελληνοτουρκικός πόλεμος στη Θεσσαλία και ο ελληνικός στρατός ηττείται. Οι Οθωμανοί φτάνουν μέχρι τη Λαμία και φεύγουν από εκεί και από τη Θεσσαλία μόνο αφού η Ελλάδα υπόσχεται τεράστια οικονομική αποζημίωση. Η Ελλάδα παίρνει νέο δάνειο και οι Δυνάμεις της επιβάλουν μια επιτροπή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.

Η δυσαρέσκεια των Ελλήνων εναντίον των πολιτικών και των ανακτόρων μεγαλώνει, οι παρεμβάσεις του βασιλιά συνεχίζονται και έτσι φτάνουμε στο κίνημα στο Γουδί.